Een analoge meter noemen we ook wel eens een ferrarismeter of een terugdraaiende teller.

Die traditionele gas- en elektriciteitsmeters kunnen letterlijk terugdraaien, waardoor je je stroomverbruik compenseert met eventuele stroomproductie (bijvoorbeeld door zonnepanelen). Analoge meters raken steeds meer buiten gebruik omdat ze stelselmatig worden vervangen door digitale meters. Wie een huis bouwt of renoveert, of wie vandaag zonnepanelen installeert, krijgt sowieso een digitale meter. Hier lees je er meer over de uitrol ervan.

Heb je zonnepanelen en een analoge meter, dan betaal je een prosumententarief voor je gebruik van het elektriciteitsnet. Heb je een digitale meter? Dan val je terug op het nettarief werkelijke afname.

BEN staat voor bijna-energieneutraal en het is sinds 2021 de norm voor elke nieuwbouwwoning of grondige renovatie in Vlaanderen.

Om je woning BEN te mogen noemen, moet die voldoen aan een aantal eisen:

• Het E-peil (de energieprestatie) van je woning is E30 of lager.
• Het K-peil (warmte-isolatie) van je woning is K40 of lager.
• Het S-peil (energie-efficiëntie van de bouwschil) van je woning is S28 of lager.
• De constructiedelen van je woning (dak, plafond, deuren, ramen en muren) voldoen aan de juiste U_max-eisen.
• Je BEN-woning produceert minstens 15kWh/m² hernieuwbare energie met behulp van (bijvoorbeeld) een zonneboiler, zonnepanelen of een warmtepomp.
• De netto energiebehoefte voor verwarming ligt lager dan 70 kWh/m².
• De oververhittingsindicator is 6500 Kh of lager (die bepaalt het risico op oververhitting).
• Je ventilatiesysteem voldoet aan de geldende normen.

Dit artikel verzamelt alles wat je moet weten over BEN-woningen

Brugel staat voor Brussel Gas Elektriciteit en is de Brusselse energieregulator voor de gas- en elektriciteitsmarkt. Hun rol bestaat er voornamelijk in om te controleren of alle spelers (van energieleveranciers tot particulieren) de regels wel naleven en om de kwaliteitsnormen te bewaken.

• Brugel controleert en reglementeert de distributie van elektriciteit en gas in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
• Brugel staat in voor de controle op hernieuwbare energiebronnen en de terugwinning van energie.
• Brugel reguleert de markt van elektriciteit en gas, controleert de prijzen en adviseert de Brusselse autoriteiten.

Brugels federale tegenhanger is de CREG. De Vlaamse energieregulator heet VREG en de Waalse CWaPE.

Neem een kijkje op de website van Brugel voor meer informatie

Het capaciteitstarief is een nieuwe berekening voor je gebruik van het elektriciteitsnet, in Vlaanderen, vanaf 2023. In het kort:

Ongeveer een derde van een doorsnee energiefactuur bestaat uit distributienetkosten. Die werden voorheen berekend op basis van je energieverbruik. Onder het nieuwe systeem is niet alleen je verbruik, maar ook het moment waarop je die elektriciteit verbruikt belangrijk. Op die manier wil de Vlaamse overheid overbelasting van het net vermijden en zelfverbruik stimuleren. Meer hierover lees je hier.

Het zijn vooral grote verbruikers (waaronder woningen met warmtepompen en bestuurders van elektrische wagens) die hiervan impact kunnen ondervinden. Je netbeheerder berekent de distributienetkosten immers maandelijks volgens het gemiddelde van je hoogste verbruikspieken. Daarom wordt het belangrijk om die zo veel mogelijk af te vlakken, door onder andere je verbruik te spreiden. Meer tips ontdek je hier.

In de andere gewesten ziet het ‘capaciteitstarief’ er enigszins anders uit.

In het Brussels Gewest werd op 1 januari 2020 een capaciteitscomponent ingevoerd voor de distributietarieven. Het gaat om een forfaitaire component afhankelijk van het ter beschikking gestelde vermogen: 26,23 euro per jaar voor een vermogen lager dan 13 kVA en 52,45 euro per jaar voor een vermogen hoger dan 13 kVA. In ruil daarvoor werd het variabele deel (kWh) voor het gebruik van het net verlaagd.

Het Waalse Gewest heeft op 1 oktober 2020 het prosumententarief ingevoerd. De Waalse prosumenten hebben sindsdien de keuze tussen twee tarieven:

• het capaciteitstarief, een vast jaarlijks bedrag, berekend op basis van het elektrisch vermogen van de omvormer (uitgedrukt in kWh),
• of het proportioneel tarief, gebaseerd op de hoeveelheid elektriciteit die effectief wordt afgenomen van het net.

CREG staat voor Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas en is de federale energieregulator voor de gas- en elektriciteitsmarkt.

• CREG legt de nettarieven vast op basis van wat de netbeheerders adviseren.
• CREG beschermt het belang van de energieconsumenten en reguleert de markt.

De verschillende gewesten van België hebben hun eigen energieregulator: voor Brussel is dat Brugel, voor Vlaanderen de VREG en voor Wallonië de CWaPE.

CWaPE staat voor Commission Wallone pour l’Energie en is de Waalse energieregulator voor de gas- en elektriciteitsmarkt. Hun rol bestaat er voornamelijk in om te controleren of alle spelers (van energieleveranciers tot particulieren) de regels wel naleven en om de kwaliteitsnormen te bewaken.

• CWaPE controleert en reglementeert de distributie van elektriciteit en gas in het Waalse Gewest.
• CWaPE staat in voor de controle op hernieuwbare energiebronnen en de terugwinning van energie.
• CWaPE reguleert de markt van elektriciteit en gas, controleert de prijzen en adviseert de Waalse autoriteiten.

CWaPE’s federale tegenhanger is de CREG. De Vlaamse energieregulator heet VREG en de Brusselse Brugel.

Ondanks dat België niet ideaal ligt voor de productie van hernieuwbare energie (met minder zonuren als onze zuiderburen en minder windkracht dan de noorderburen) hebben we toch een redelijk hoge productie van windenergie en waterkracht. Idealiter vullen we die aan met een lokale en gedecentraliseerde energieproductie.

Die decentrale energievoorziening staat dan ook centraal in de energieplannen van de overheid. Om huishoudens van elektriciteit te voorzien, zal de wetgeving voor lokale energiegemeenschappen (zoals een gedeelde windmolen) en zonnepanelen flexibeler worden. Zo zorgen in de toekomst vele kleine installaties voor één grote productie aan hernieuwbare energie.

In tegenstelling tot de analoge elektriciteitsmeter kan een digitale teller niet letterlijk terugtellen. Met een digitale meter word je dus niet automatisch gecompenseerd voor de energie die je eventueel op het net injecteert (bijvoorbeeld de overtollige stroom uit je zonnepanelen). Je kan sinds 2021 wél kiezen voor een energiecontract met een injectietarief om toch vergoed te worden. Met de stroomcontracten van Luminus zit je trouwens altijd goed: die beschikken allemaal over injectietarieven.

De digitale meter wordt stelselmatig geïnstalleerd bij particulieren en bedrijven, en heeft heel wat voordelen:

• Je hoeft je meterstanden niet meer door te sturen of er hoeft niemand langs te komen.
• Er zijn geen budgetmeters meer nodig.
• Je kan de meter koppelen aan allerlei apps om slimmer met je elektriciteitsverbruik om te gaan.
• Je kan vlot overschakelen van een dag- en nachttarief naar één tarief of andersom, afhankelijk van wat voor jou het voordeligst is.
• Afsluiten en (her)aansluiten wordt goedkoper.
• Het is mogelijk om vergoed te worden voor elke kWh die je op het net injecteert.

Er zijn veel verschillende spelers actief op de energiemarkt. De beheerders van het distributienetwerk maken daarvan een groot onderdeel uit.

Opgewekte elektriciteit en aardgas moet eerst naar die distributienetten getransporteerd worden. Dat doen Elia (elektriciteit) en Fluxys (gas). Vanaf dan is het de verantwoordelijkheid van de distributienetbeheerders. Zij staan in voor de verdeling van gas en elektriciteit tot in woningen en kleinere bedrijven, en ze verschillen per regio.

• Je contacteert je distributienetbeheerder om, bijvoorbeeld, een meter af te sluiten of te openen, je meterstanden door te geven, bij problemen met werken in de buurt of storingen aan de elektriciteits- of gastoevoer, voor issues met openbare verlichting en wanneer je een gasgeur opmerkt.

Een deel van je energiefactuur bestaat uit netkosten. Die bijdrage gaat dus rechtstreeks naar het beheer van je distributienet.

De distributienetbeheerder in Brussel is Sibelga. Voor Vlaanderen check je hier wie in jouw gemeente het net beheert, voor Wallonië vind je die info hier.

Tegen 2050 zal het energielandschap er revolutionair anders uitzien. De periode tussen vandaag en die totale ommekeer, noemen we de energietransitie en die vraagt om flexibiliteit en dynamiek.

Dankzij de digitale meter kan de elektriciteit die je van het net afneemt, per kwartier geregistreerd worden. Heb je binnenkort een dynamisch energiecontract, dan wordt de prijs voor de energiekost per uur bepaald. Die uurprijzen zijn een dag op voorhand gekend, waardoor je jouw verbruik kan laten samenvallen met de lager geprijsde momenten en zo je energiefactuur kan doen dalen. Je vraagt je energieleverancier om over te schakelen op zo’n dynamisch tarief met een meetregime op kwartierbasis.

In 2015 ging de Europese Ecodesign-verordening in. De verordening omvat verhoogde minimumeisen voor verwarmingstoestellen.

Op basis van de Ecodesign-verordening worden er in Vlaanderen sinds 2021 geen stookolieketels meer toegelaten bij nieuwbouwwoningen en ingrijpende energetische renovaties (zie ook: EPB-eisen). Het minimumrendement van verwarmingsketels gaat op deze manier flink de hoogte in, waardoor je energieverbruik (en -kost) daalt.

Zolang je oude ketel nog werkt, hoef je die trouwens niet te vervangen. In dit artikel lees je wanneer je dit best wél doet.

Energie-efficiëntie staat voor het bewust en gericht omgaan met energieverbruik. Het staat centraal in de energietransitie.

Om energie-efficiënt te leven kan je energetische renovaties uitvoeren en investeren in isolatie, zonnepanelen, een warmtepomp, enzovoort. Daarnaast kan je ook bewust met je verbruik omspringen door kleine ingrepen in huis en in je dagelijkse activiteiten.

Energie-efficiëntie is ook één van de basispijlers van Luminus en wij willen je dan ook graag helpen om je energieverbruik te doen dalen.

Ben je ook benieuwd hoeveel je kan besparen op je energiefactuur? Doe hier de berekening en krijg een gedetailleerd en concreet energieplan.

De term ‘energieneutraal’ betekent letterlijk ‘evenveel energie verbruiken als opwekken’ en wordt vooral gebruikt wanneer we het over woningbouw hebben.

Een energieneutraal huis wekt, over een heel jaar gezien, evenveel energie op als nodig is om er normaal en comfortabel in te leven. We noemen het ook een nul-op-de-meterwoning. In een energieneutraal huis combineer je gerichte isolatie en een bewust laag verbruik met duurzame energieproductie door zonnepanelen, een warmtepomp of samen met je buren.

Sinds 2021 zijn BEN-woningen (bijna-energieneutraal) de norm voor elke nieuwbouwwoning of grondige renovatie in Vlaanderen.

‘Energietransitie’ staat voor een overgangsperiode waarin een land, regio, bedrijf of persoon zijn energievoorziening structureel anders organiseert dan voordien het geval was. Om de opwarming van de aarde af te remmen en CO₂-uitstoot te beperken, staat de huidige energietransitie voor de omschakeling van ons huidige energiesysteem naar een decentraal koolstofarm systeem.

De energietransitie in Vlaanderen past binnen een breder Europees beleidskader rond hogere energie-efficiëntie, meer hernieuwbare energieproductie en vermindering van broeikasgassen.

Lees ons artikel Trends in het energielandschap, het decennium van de versnelling om te ontdekken wat de energietransitie concreet voor jou inhoudt.

EPB staat voor EnergiePrestatie en Binnenklimaat. Als je vandaag in Vlaanderen een woning bouwt of grondig renoveert, ben je verplicht om de EPB-eisen of energieprestatieregelgeving te respecteren.

Sinds 2021 is BEN-bouwen de norm en moet je de bijhorende eisen op het vlak van isolatie, installaties, ventilatie en oververhitting volgen om wettelijk in orde te zijn.

Fluvius (in 2018 ontstaan uit de fusie tussen Eandis en Infrax) bouwt en beheert de netten voor aardgas en elektriciteit in Vlaanderen. De organisatie verenigt alle Vlaamse netbeheerders voor de verdeling van elektriciteit en aardgas onder de inwoners.

Met een Garantie van Oorsprong bewijst een energieleverancier dat de afkomst van de geproduceerde energie duurzaam is. Ze krijgen die bewijsstukken bijvoorbeeld ook wanneer ze groene energie ‘overkopen’ uit het buitenland, zoals Noorwegen. Op die manier blijft hernieuwbare energie traceerbaar, want je kan niet afleiden aan de energie uit je stopcontact waar of hoe die werd opgewekt.

Die Garanties van Oorsprong worden ook wel eens groenestroomcertificaten genoemd, maar ze zijn niet te verwarren met de groenestroomcertificaten voor zonnepaneleneigenaars.

Lees ook: “Hoe weet ik of de stroom uit mijn stopcontact echt groen is?”

Grijze energie is de verzamelnaam voor alle energie die wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen (zoals aardgas, aardolie en steenkool) en kernenergie, waarbij ofwel broeikasgassen vrijkomen, ofwel schadelijk afval achterblijft.

Grijze brandstoffen zijn niet-hernieuwbaar omdat je ze letterlijk niet opnieuw kan gebruiken. Los van hun impact op het milieu, betekent dit dat ze binnen afzienbare tijd uitgeput zullen raken. De overgangsperiode, waarin we breken met onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en overstappen op hernieuwbare of groene energie, noemen we de energietransitie.

In tegenstelling tot grijze energie, is groene energie hernieuwbaar. Dat betekent dat de energiebronnen (zon, wind, water, warmtekracht en biomassa) nooit uitgeput kunnen raken. Bovendien komt er bij de productie van groene energie weinig tot geen CO₂ vrij, waardoor ze een beperkt effect hebben op de klimaatverandering.

Tijdens de energietransitie proberen we zoveel mogelijk over te schakelen van grijze naar groene stroom om in onze energiebehoefte te voorzien.

Lees ook: Hoe weet ik of de stroom uit mijn stopcontact echt groen is?

In 2006 lanceerde de Vlaamse overheid groenestroomcertificaten om de installatie van zonnepanelen en warmtekrachtkoppelingen aan te moedigen. De certificaten worden bewaard in een virtuele databank en krijgen pas een waarde wanneer je ze verkoopt.

Hoe dat werkt? Voor elke 1.000 kWh die je opwekt, ontvang je een groenestroomcertificaat dat je vervolgens aan je stroomleverancier of energieregulator verkoopt. Het bedrag hangt af van het jaar waarin je zonnepanelen installeerde.

Regel hier de verkoop van je groenestroomcertificaten aan Luminus

In 2014 stapten Vlaanderen en Wallonië uit het systeem, al blijven de gewesten wel groenestroomcertificaten toekennen aan wie voor die datum zonnepanelen installeerde. In Brussel blijven de groenestroomcertificaten voorlopig bestaan.

Goed om te weten: ‘Groenestroomcertificaten’ voor eigenaars van zonnepanelen zijn niet te verwarren met de certificaten voor energieleveranciers die groene stroom aankopen uit het buitenland. Lees hier meer over bij het trefwoord ‘Garantie van Oorsprong’.

HVAC is de verzamelnaam voor verwarming, ventilatie en airconditioning. De term is afkomstig uit het Engels: Heating, Ventilation and Airconditioning.

HVAC is een van de terreinen waarop je kan inzetten om in je woning of bedrijfspand op energie te besparen. Door bijvoorbeeld oudere installaties voor verwarming, koeling of ventilatie te vervangen door nieuwere, zuinigere en slimme installaties, bespaar je al snel tot 35% op je energieverbruik.

Een (plug-in) hybride wagen is een wagen die een verbrandingsmotor met een elektrische motor combineert. Voor lange afstanden verbruik je benzine, terwijl je voor korte ritten op de batterij rijdt. Een hybride wagen laadt zijn batterij op tijdens het rijden via de verbrandingsmotor. Een plug-in hybride moet je opladen door hem via een kabel met het stopcontact te verbinden.

Tot voor kort kreeg je voor de aankoop van een (plug-in) hybride wagen fiscale voordelen, maar die zijn sinds 2021 beperkt tot 100% elektrische wagens. Hier krijg je alle subsidies voor elektrisch rijden op een rij. Voor de berekening van de meeste premies worden hybrides gelijkgesteld met brandstofwagens.

Lees ook: rijd 15.000 kilometer gratis met je elektrische wagen

Je komt in aanmerking voor een injectietarief als je zonnepanelen hebt én een digitale meter. Als je in Vlaanderen over zo’n energiecontract beschikt (ook wel teruglevercontract genoemd), krijg je een vergoeding voor de overtollige stroom die je op het elektriciteitsnet injecteert. Dat is alle stroom die je niet meteen verbruikt op het moment dat je zonnepanelen ze opwekt.

Zeker nu het voordeel van de terugdraaiende teller niet meer bestaat, is een energiecontract met injectiemogelijkheid dé manier om gecompenseerd te worden voor de energie die je zelf niet verbruikt. Zet je jouw zonne-energie liever niet op het net, maar wil je ze bijhouden voor later? Kies dan voor een thuisbatterij.

De investeringsaftrek is een fiscaal voordeel voor eenmanszaken, vrije beroepen en ondernemingen. Omdat je minder belast wordt voor (onder andere) de installatie van zonnepanelen, gaat je netto investeringskost naar beneden.

Standaard mag je 8% van de aankoopwaarde van je zonnepanelen aftrekken van de belastbare winst in het aankoopjaar.

IoT staat voor Internet of Things en is de verzamelnaam voor alle slimme toestellen en toepassingen die verbonden zijn met het internet (via een app op je telefoon).

Dankzij die slimme toestellen stem je jouw verbruik gemakkelijk af op je noden en op de meest voordelige momenten, waardoor je een pak zuiniger gaat leven. Zo bespaar je op energiekosten dankzij slimme ledverlichting en huishoudtoestellen (zoals koelkasten, vaatwassers of robotstofzuigers) of doelgericht verwarmen met een slimme thermostaat.

Ook de digitale elektriciteitsmeter valt onder die intelligente apparatuur, waardoor je binnenkort amper nog moet nadenken over je energieverbruik. Jouw toestellen passen automatisch hun verbruik of moment van activatie aan, bijvoorbeeld op basis van de piekproductiemomenten van je zonnepanelen.

Het Internet of Things werkt trouwens niet alleen binnen je huishouden, maar ook daarbuiten, op het energienet, waar alle toestellen en systemen zelflerend en verbonden zijn.

Lees ook ons artikel Trends in het energielandschap, het decennium van de versnelling

Een kilowatt (kW) geeft aan hoeveel vermogen een elektrisch apparaat heeft: dat is de hoeveelheid energie die de installatie op een bepaald moment verbruikt of opwekt. Deze meeteenheid wordt vooral gebruikt om grote vermogens, zoals zonnepanelen en thuisbatterijen, aan te duiden: 1 kW is namelijk gelijk aan 1.000 watt.

kWh staat voor kilowattuur, met andere woorden: het aantal kW dat een elektrisch toestel per uur verbruikt of opwekt. Ook je energierekening drukt jouw verbruik uit in kWh. Ter illustratie: 1 kWh is gelijk aan het verbruik van een stofzuiger (van 500 watt) die 2 uur lang opstaat. Volgens de Vlaamse Energieregulator verbruikt een gemiddeld Belgisch gezin van drie à vier personen per jaar rond de 3.000 kWh.

Een kilowattpiek of kWp (ook ‘nominaal vermogen’ genoemd) drukt het maximale leververmogen van een zonnepaneel onder de optimale omstandigheden.

Die optimale omstandigheden zijn vastgelegd op een zonnestraling van 1000 watt/m², een omgevingstemperatuur van 25°C en geen bewolking.

Hoe hoger het aantal kilowattpiek van een zonnepaneel, hoe beter de energieprestatie.

Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de kWp van een zonnepaneleninstallatie:

• voor de berekening van de zonnepanelensubsidie,
• om het type en aantal zonnepanelen te kiezen,
• om het grootst mogelijke rendement van je dak te berekenen.

Megawatt (MW) verwijst, net als kilowatt (kW), naar het vermogen van elektrische installaties, maar wordt vooral gebruikt als het gaat om erg grote (bedrijfs)vermogens. 1 MW staat namelijk voor 1.000 kilowatt of 1.000.000 watt.

MWh is vergelijkbaar met kWh, maar opnieuw voor grote getallen. We zeggen liever dat een installatie 20 megawattuur telt, dan 20.000 kilowattuur. Het verbruik van een groot bedrijf, bijvoorbeeld, wordt ook uitgedrukt in MWh. Van zodra een organisatie meer dan 100 MWh per jaar verbruikt, wordt ze officieel gezien als ‘grootverbruiker’.

Ontdek het meest voordelige tarief via onze calculator voor bedrijven met een jaarverbruik onder de 100 MWh en boven de 100 MWh.

Netbeheerders of distributienetbeheerders staan in voor de verdeling van gas en elektriciteit tot in woningen en bedrijven, en ze verschillen per regio.

Je contacteert je netbeheerder om een meter af te sluiten of te openen, je meterstanden door te geven, bij problemen met werken in de buurt of storingen aan de elektriciteits- of gastoevoer, voor issues met openbare verlichting of wanneer je een gasgeur opmerkt.

Een deel van je energiefactuur bestaat uit netkosten. Die bijdrage gaat dus rechtstreeks naar het beheer van je distributienet.

De distributienetbeheerder in Brussel is Sibelga. Voor Vlaanderen check je hier wie in jouw gemeente het net beheert, voor Wallonië vind je die info hier.

Lees ook: uit welke onderdelen bestaat mijn energiefactuur?

Iedereen die zonnepanelen  en een digitale meter heeft, betaalt sinds 2021 een nettarief werkelijke afname voor het gebruik van het elektriciteitsnet. Deze nieuwe tariefformule wordt niet forfaitair berekend op basis van het vermogen van je omvormer (zoals het prosumententarief), maar op basis van je werkelijke verbruik.

Met andere woorden: je jaarlijkse bijdrage ligt niet vast maar hangt af van hoe vaak je stroom afneemt van of injecteert op het net. Het kan dus best voordelig zijn, als je inzet op een zo hoog mogelijk zelfverbruik: vooral elektriciteit verbruiken op momenten dat de zon schijnt of overtollige zonne-energie opslaan in een thuisbatterij. Vanaf 1 januari 2023 zal het nettarief werkelijke afname worden vervangen door het nieuwe capaciteitstarief.

Sinds de negentiende eeuw gebruiken we standaard wisselstroom, want die is makkelijker te transporteren dan gelijkstroom. Maar niet alle elektrische systemenzijn daarop afgestemd. Daarom hebben ze een ingebouwde omvormer die de energie omzet van de ene soort stroom naar de andere. Zonnepanelen en elektrische wagens zijn goede voorbeelden van elektrische systemen die gebruik maken van een omvormer.

• Door het fotovoltaïsch effect wekken zonnepanelen gelijkstroom op, die ze via een omvormer nodig omzetten in bruikbare wisselstroom. Welke en hoeveel omvormers je nodig hebt, hangt af van het totale vermogen van je zonnepanelen. In ons artikel Wat bepaalt de kostprijs van zonnepanelen, vind je een overzichtelijke tabel met de verschillende types omvormers en hun prijzen.
• Batterijen kunnen per definitie geen wisselstroom opslaan. Daarom zit er in elke elektrische auto ook een omvormer die de wisselstroom, waarmee de autobatterij wordt opgeladen, omzet in gelijkstroom die de accu wel kan opslaan.

Wie met een elektrische wagen rijdt, heeft nood aan oplaadpunten om die auto van elektriciteit te voorzien. Er zijn verschillende mogelijkheden:

• openbare oplaadpunten en snelladers (vraag hier je gratis Luminus laadpas aan),
• een laadpaal thuis,
• of een elektrische laadpaal op het werk.

Lees ook ons artikel 100% elektrisch rijden: is het echt zo duur?

Met piekzonuren bedoelen we de momenten waarop de zon het felste schijnt en je zonnepanelen dus het meeste energie produceren.

Of je zonnepanelen veel stroom opwekken, heeft trouwens weinig te maken met het verschil tussen zomer of winter. Op warme dagen (met meer dan 25°C) gaat het rendement van je panelen zelfs achteruit. Zonnepanelen brengen het meeste op tijdens de middaguren van stralend zonnige dagen.

Als je wil proberen om je zelfverbruik te verhogen om minder afhankelijk te worden van het elektriciteitsnet, dan is het dus de bedoeling om je verbruik zoveel mogelijk af te stemmen op die piekzonuren.

Zonnepaneleneigenaars krijgen een bepaalde garantie op hun zonnepanelen, afhankelijk van het merk en de kwaliteit van de gekozen panelen.

De prestatiegarantie of vermogensgarantie ligt gedurende de afgesproken periode (standaard 25 jaar) zelfs op 85% of meer. Wat dat wil zeggen? Zonnepanelen verliezen elk jaar een klein percentage aan vermogen. Alle zonnepanelenmerken dekken dit verlies onder de vermogensgarantie.

Vraag hierover raad aan je installateur.

Zonnepaneleneigenaars krijgen een bepaalde garantie op hun zonnepanelen, afhankelijk van het merk en de kwaliteit van de gekozen panelen.

De productgarantie op je zonnepanelen ligt gemiddeld tussen 12 en 25 jaar.

Vraag hierover raad aan je installateur.

Als zonnepaneleneigenaar ben je een prosument: je verbruikt elektriciteit, maar wekt ook stroom op. Om gebruik te kunnen maken van het elektriciteitsnet voor de afname van die stroom, moet je netkosten betalen. Vlaanderen voerde daarom in 2015 het prosumententarief in, een jaarlijkse forfaitaire bijdrage voor het gebruik van het distributienet. Met een analoge meter blijf je vandaag het prosumententarief betalen tot de introductie van de nieuwe nettarieven (= het capaciteitstarief) in januari 2023.

Heb je al een digitale meter? Dan betaal je als Vlaamse zonnepaneleneigenaar sinds 2021 geen prosumententarief meer, maar een nettarief werkelijke afname.

Wallonië voerde in 2020 het prosumententarief in, maar die belasting wordt (deels) vergoed. In 2021 kreeg je 100% terugbetaald. Dit jaar word je nog voor 54% gecompenseerd, maar vanaf 2024 is de prosument zelf verantwoordelijke voor het volledige bedrag.

Rendement betekent letterlijk ‘opbrengst’. Zo kan je spaargeld rendement opleveren. In de context van de energiemarkt, omschrijft het rendement van bijvoorbeeld zonnepanelen of een condensatieketel, hoe efficiënt die installaties zijn en hoe weinig energie ze verliezen. Hoe hoger het rendement, hoe sneller je jouw investering terugverdient.

Concreet in het geval van zonnepanelen: panelen met een hoger rendement zijn iets duurder, maar hebben minder oppervlakte nodig om een bepaald vermogen op te wekken. Je hebt er dus minder van nodig voor dezelfde energiebehoefte. Welke soort zonnepanelen je kiest voor het optimale rendement, hangt af van verschillende factoren. We verzamelden al die info in dit artikel.

Lees ook ons artikel Eerste hulp bij verminderd rendement van je zonnepanelen

Aardgas en elektriciteit worden door Elia (elektriciteit) en Fluxys (gas) naar de lokale distributienetten getransporteerd. Vanaf dan staan de distributienetbeheerders in voor de verdeling van gas en elektriciteit. Sibelga is de Brusselse distributienetbeheerder.

• Je contacteert je distributienetbeheerder om, bijvoorbeeld, een meter af te sluiten of te openen, je meterstanden door te geven, bij problemen met werken in de buurt of storingen aan de elektriciteits- of gastoevoer, voor issues met openbare verlichting en wanneer je een gasgeur opmerkt.

Zie IoT.

Sluimerverbruik staat voor de stroom die apparaten verbruiken wanneer je ze niet gebruikt.

• De waakstand van bijvoorbeeld je televisie, printer of koffiezetapparaat.
• De adapter van je elektrische tandenborstel of smartphone.
• Het nachtlampje van de kinderen.
• enzovoort.

Dat sluimerverbruik is goed voor wel 7 tot 18% van je totale energieverbruik! Sluimerverbruik vermijden is belangrijk voor je energie-efficiëntie. Als je apparaten uitschakelt in plaats van ze stand-by te laten staan (bijvoorbeeld door een stekkerdoos met schakelaar), bespaar je al snel 80 tot 100 euro per jaar.

Subsidies en andere financiële of fiscale steunmaatregelen maken het voor gezinnen haalbaarder om energiebesparende renovaties uit te voeren, zonnepanelen te installeren en/of een elektrische wagen aan te schaffen.

Zo is er de zonnepanelensubsidie in Vlaanderen, verminderde belasting op inverkeerstelling voor elektrisch rijden of btw-verminderingen voor renovatiewerken.

In deze artikels lees je meer over de bestaande subsidies:

• Alles wat je moet weten over de zonnepanelensubsidie
• Welke subsidies en voordelen krijg ik voor mijn elektrische auto?
• Alle renovatiepremies op een rij
• Welke energiepremies bestaan er in Vlaanderen?

Een terugdraaiende teller is eigenlijk hetzelfde als een analoge teller. Die traditionele gas- en elektriciteitsmeters kunnen letterlijk terugdraaien waardoor je eventuele stroomproductie (bijvoorbeeld door zonnepanelen) compenseert voor je stroomverbruik.

Tot voor kort bestond ook het ‘systeem van de terugdraaiende teller’. Je kon dan ook een digitale meter gebruiken om ‘virtueel terug te tellen’ en als zonnepaneleneigenaar dezelfde compensatie krijgen voor je stroominjectie, als bij een analoge teller. Dat voordeel verdween in januari 2021. Wie nu over zonnepanelen en een digitale meter beschikt, betaalt het nettarief werkelijke afname.

Zie injectietarief.

De terugverdientijd van een investering is de periode tussen de aankoop en het moment waarop je investering dat aankoopbedrag heeft opgebracht.

Concreet: je hebt je zonnepanelen ‘terugverdiend’ op het moment dat je evenveel hebt bespaard op je elektriciteitskosten, als je ooit betaalde voor je installatie. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld een verwarmingsketel of warmtepomp.

Een thuisbatterij zonder zonnepanelen is weinig rendabel, daarom is ze meestal onderdeel van een volledig systeem met zonnepanelen en een omvormer.

Je gebruikt zo’n thuisaccu om je geproduceerde zonne-energie in op te slaan zodat je die kan gebruiken op momenten dat je zonnepanelen onvoldoende energie opwekken. Zo verhoog je aanzienlijk je zelfconsumptie (met wel 30%) zodat je amper nog gebruik moet maken van het elektriciteitsnet, zowel voor injectie als afname.

Een thuisbatterij kost vandaag tussen € 5.000 en € 11.000. Hoe lang het duurt voor je die investering hebt terugverdiend, hangt af van de capaciteit en levensduur van je batterij, de opbrengst van je zonnepanelen en je verbruik.

Download het gratis e-book over een thuisbatterij in je woning

Veel hedendaagse bedrijven zijn afhankelijk van hun elektrische installaties. Zelfs de kortste stroomonderbreking kan hun hele werking in de war brengen. UPS staat voor Uninterruptible Power Supply of noodstroomvoorziening.

De systemen bestaan uit een generator, een energieopslagsysteem en een dieselmotor en garanderen een automatische en permanente stroomtoevoer, ook bij pannes of onderbrekingen op het net.

Lees hier hoe je je onderneming kan beschermen met een UPS-systeem

Bij de meeste energieleveranciers kan je kiezen tussen een variabel of een vast tarief voor je energie.

Een variabele prijs is een basisprijs die driemaandelijks verandert op basis van de schommelingen op de energiemarkt. Je maandelijkse voorschotbedrag verandert niet steeds, maar de schommelingen worden verrekend bij de jaarafrekening.

Een vaste prijs blijft geldig gedurende je volledige contractperiode (van 1, 2 of 3 jaar). Deze tariefformule is het meest voordelig wanneer je een contract ondertekent op het moment dat de energieprijzen laag staan.

Hier leer je meer over het verschil tussen een vast en een variabel energietarief

VREG staat voor Vlaamse Regulator voor Elektriciteit en Gas. Hun rol bestaat er voornamelijk in om te controleren of alle spelers (van energieleveranciers tot particulieren) de regels wel naleven en om de kwaliteitsnormen te bewaken.

• VREG controleert en reglementeert de distributie van elektriciteit en gas in het Vlaamse Gewest.
• VREG staat in voor de controle op hernieuwbare energiebronnen en de terugwinning van energie.
• VREG reguleert de markt van elektriciteit en gas, controleert de prijzen en adviseert de Vlaamse autoriteiten.

VREGs federale tegenhanger is de CREG. De Waalse energieregulator heet CWaPE en de Brusselse Brugel.

Een WKK of warmtekrachtkoppeling is een techniek die meestal gebruikt wordt in grote gebouwen en bij bedrijven, en die tegelijkertijd warmte en elektriciteit produceert.

• Brandstof (hernieuwbare of fossiele) brengt een motor aan het draaien.
• Die motor zet een alternator in gang die elektriciteit opwekt.
• De beweging van de alternator veroorzaakt warmte.
• Zowel de warmte uit de koelvloeistof als de warmte uit de verbrandingsgassen worden gerecupereerd en gebruikt om water te verwarmen – voor verwarming of sanitair.

Als je onderneming grote hoeveelheden warmte en elektriciteit nodig heeft om optimaal te functioneren, is een WKK-oplossing misschien wel iets voor jou.

Veel nieuwbouw- en renovatiewoningen integreren vandaag een warmtepomp. Terecht, want het systeem benut de gratis warmte van de natuur om je woning en/of water te verwarmen.

Een warmtepomp werkt heel eenvoudig. De thermische energie die aan de natuurlijke warmtebron (grond, water of lucht) wordt onttrokken, wordt afgegeven aan het warmteafgiftesysteem in het toestel. Een warmtedragend medium of koelmiddel stroomt tussen de warmtebron en het afgiftesysteem en regelt de temperatuur. Meer over warmtepompen.

Hoe energie-efficiënt warmtepompen ook zijn, hun elektriciteitsverbruik kan hoog oplopen. Zorg er dus best voor dat je die energie met zonnepanelen zelf kan opwekken. Dan verwarm je op dat moment in principe gewoon gratis én 100% CO2-neutraal.

Een warmtepompboiler werkt volgens hetzelfde principe als een warmtepomp, maar kan niet ingezet worden voor verwarming, alleen voor sanitair warm water.

• Een warmtepompboiler heeft een hoger rendement dan een condensatieketel en is duurzamer dan een elektrische boiler.
• Een warmtepompboiler is perfect voor woningen zonder gasaansluiting en voor grote warmwaterbehoeftes.

Warmterecuperatie is een techniek waarmee warmte uit rookgassen wordt gerecupereerd en opnieuw ingezet. Op grote schaal gebeurt dit in warmtekrachtkoppelingen, maar ook in huis kan je warmte recupereren, door middel van een condensatieketel.

Bij een condensatieketel wordt de warmte gerecupereerd, die bij klassieke ketels gewoon via de schoorsteen verdwijnt. Daardoor is zo’n ketel erg milieuvriendelijk én rendabel!

Lees ook ons artikel “Condensatieketel: hoe werkt het en wat is het rendement?”

Een waterkrachtcentrale gebruikt de energie van stromend of neerstortend water om elektriciteit op te wekken. Dat kan in riviercentrales, stuwdamcentrales, getijdencentrales of pompcentrales.

Omdat hernieuwbare energie alleen maar belangrijker wordt, spelen waterkrachtcentrales een steeds grotere rol in onze energieproductie. Luminus voorziet bijvoorbeeld meer dan 55.000 gezinnen van elektriciteit door onze 7 eigen waterkrachtcentrales die jaarlijks in totaal 70 MW elektriciteit opwekken.

Waterstof is het meest voorkomende chemische element, het zit in bijna 70% van alle materie. Omdat er zoveel van is, valt het ook gemakkelijk te bemachtigen en in te zetten als energiedrager.

Het is tot 3 keer meer efficiënt dan fossiele brandstoffen en bovendien CO²-neutraal, waardoor het tot de hernieuwbare brandstoffen behoort. De betere verspreiding van waterstof voor onze energievoorziening, is dan ook een belangrijk doel binnen de nationale en internationale energietransitie.

Lees ook ons artikel: Rijden we straks allemaal milieubewust op waterstof?

Een windmolen of windturbine gebruikt de energie van de wind om elektriciteit op te wekken.

Luminus zet volop in op deze hernieuwbare en groene stroomvoorziening, en is met 270 eigen windturbines de Belgische voorloper op het vlak van windenergie. Meer dan 380.000 gezinnen worden door Luminus van groene windenergie voorzien.

Ook overtuigd van de voordelen van windenergie? Lees meer over investeren in een windcoöperatie.

Zelfconsumptie kennen we onder vele benamingen, zoals zelfverbruik, direct verbruik of gelijktijdig verbruik. Al die termen slaan op de hoeveelheid elektriciteit die je onmiddellijk verbruikt op het moment dat je zonnepanelen energie opwekken. Hoe meer inspanningen je daarvoor doet, hoe hoger het percentage gelijktijdigheid tussen opwekken en verbruiken.

Door onmiddellijk je energie te consumeren wanneer de zon schijnt, maak je minder vaak gebruik van het bestaande elektriciteitsnet en moet je daar dus ook minder bijdragen voor betalen.

Lees ook: Zonnepanelen op je dak? Zo verhoog je je zelfconsumptie

Zelfvoorzienend leven betekent dat je zelf in je levensonderhoud kan voorzien (bijvoorbeeld door zelf groenten te kweken en zelf energie op te wekken).

Tegenwoordig is zelfvoorziening een belangrijk onderdeel van de woningbouw. BEN-woningen of passiefhuizen nemen zelf (bijna) hun volledige energievoorziening voor hun rekening, waardoor je als bewoner onafhankelijk wordt van het elektriciteitsnet en dus ook van de prijsschommelingen. Binnen de huidige energietransitie is zelfvoorziening op het vlak van stroomproductie een belangrijk streefdoel, zowel voor woningen als voor bedrijven.