Wat is een energieneutrale woning en hoe bekom je het?

Of je nu (ver)koopt of (ver)bouwt, energiezuinigheid is van cruciaal belang. Sinds de invoering van de Europese BEN-eisen en het EPC-label is het zelfs verplicht om de energie-efficiëntie van je woning onder de loep te nemen. Zo evolueren we in sneltreinvaart in de richting van energieneutrale ‘huizen van de toekomst’.

Wat is een energieneutrale woning?

Een energieneutraal huis noemen we ook nul-op-de-meter. Het verbruikt namelijk (op jaarbasis) evenveel energie als het opwekt. Je combineert daarvoor gerichte isolatie en een bewust laag verbruik met duurzame energieproductie, eigenhandig of samen met je buren.

Momenteel zorgen onze huizen voor bijna een kwart van de totale CO2-uitstoot, zowel in België als in de rest van Europa. Daarom introduceren de Europese regeringen steeds meer maatregelen om de energietransitie kracht bij te zetten. De bouwsector evolueert aan sneltempo: sinds 2021 moet elke nieuwbouwwoning in Vlaanderen een BEN-woning zijn. Met een energieneutraal huis draag je dus een belangrijk steentje bij aan de strijd tegen de klimaatopwarming. Bovendien is energieneutraal wonen erg comfortabel! Het zorgt voor gelijkmatige warmte in huis, minder fijnstof en een lagere energiefactuur.

Op korte termijn: hoe maak je een bestaand huis nul-op-de-meter?

Het is perfect mogelijk om een bestaande woning energieneutraal te maken. Naast het feit dat je huis in waarde stijgt door zijn lagere EPC-waarde, gaan je maandelijkse lasten naar beneden en is het comfortabeler wonen.

Natuurlijk is het allesbehalve goedkoop om je huis helemaal aan te passen. Afhankelijk van het bouwjaar en de staat van je woning, betaal je gemiddeld € 35.000 voor isolatie en een nieuw warmtesysteem, zelfs al kom je in aanmerking voor een premie. Kan je dit niet in één keer aanpakken? Doe het dan stap voor stap!

Stap 1 – Isoleren

Een goede isolatie is de basis van een energiezuinige of energieneutrale woning. Je vermijdt onnodig warmteverlies en creëert een constante binnentemperatuur. Zelfs als je pas later je warmtesysteem vervangt, bedenk je best op voorhand of je vloer- of wandverwarming wil, zodat je je isolatie daaraan kan aanpassen. Isoleer je muren, dak, ramen en vloeren en installeer ook een ventilatiesysteem met warmteterugwinning. Zo ben je zeker dat je aan de steeds strengere isolatienormen voldoet.

Stap 2 – Verwarmen     

Zodra je huis zorgvuldig geïsoleerd is, kan je investeren in duurzame verwarming. De beste keuze voor het milieu is waarschijnlijk een warmtepomp met lagetemperatuurverwarming. Een verwarmingsinstallatie die haar warmte uit de aarde of de lucht haalt, is iets duurder dan een ketel op gas of elektriciteit, al kan je die investering wel al op 10 jaar terugverdienen. Bovendien ben je in de toekomst niet afhankelijk van de stijgende gas- en elektriciteitsprijzen.

Natuurlijk zijn er ook andere mogelijkheden die je kan onderzoeken om je woning duurzaam te verwarmen, zoals zonneboilers of pelletkachels.

Stap 3 – Stroom opwekken

Echt een nuloperatie wordt het pas als je zelf je stroom gaat opwekken. De meest doeltreffende manier om dat te doen, is door zonnepanelen te installeren. Is het dak van je huis te klein of krijgt het te weinig zonuren? Dan zijn er ook andere opties, zoals een zonnepergola die je plaatst waar de panelen de meeste zon vangen, zoals in je tuin of als carport. Of je kan stroom opwekken met windenergie, aardwarmte, hout of biogas.

Op lange termijn: het huis van de toekomst!

Het is natuurlijk een raadsel hoe de huizen van onze kinderen en kleinkinderen er zullen uitzien, maar ze zullen sowieso duurzaam en energiezuinig zijn. Vooral op vlak van bouwmateriaal en -technieken, energie en zelfs de interieurinrichting kunnen we al enkele gerichte voorspellingen doen.

Het bouwmateriaal van de toekomst

De kans is groot dat toekomstige woningen uit duurzame materialen worden opgetrokken, zoals hout uit verantwoord beheerde bossen, bamboe, gerecycleerd aluminium, plastic of betonpuin. Zelfs vandaag worden er al comfortabele duurzame villa’s gebouwd die tegemoetkomen aan onze hedendaagse eisen. Er zullen wellicht ook meer tiny houses en micro-appartementen worden gebouwd, en nog verder in de toekomst waarschijnlijk zelfs zelfvoorzienende wolkenkrabbers en drijvende huizen.

Hoe onze kinderen energie opwekken en verwarmen

Het huis van de toekomst wekt meer energie op dan het nodig heeft. Het is niet enkel energieneutraal, maar energiepositief! Je houdt bijvoorbeeld vermogen over om je auto of fiets mee op te laden. Sommige gezinnen investeren vandaag al in een thuisbatterij om bewuster met hun energieverbruik om te springen.

In de toekomst is er geen plaats meer voor aardgas. Wel zullen de huidige technieken waarmee we energie opwekken steeds beter worden. Er zullen warmtenetten bestaan, die hele buurten van warmte voorzien en de manieren om energie en warmte op te slaan zullen goedkoper en gebruiksvriendelijker worden. Nóg gekker wordt het wanneer onze toekomstige energie wordt opgewekt door bioreactoren die naast elektriciteit ook zuiver water voortbrengen.

Interieurinrichting in de toekomst

Energieneutraal wonen hoeft niet koud en kil te zijn, integendeel. We halen waarschijnlijk steeds meer de natuur binnen, met bioreactoren en verticale moestuinen. Daarnaast zal the internet of things ons leven vergemakkelijken, door al onze apparaten met elkaar te laten communiceren en te anticiperen op onze behoeften. Er bestaan nu al gerecycleerde lampen, duurzame verf en waterbesparende douches die meteen ons gebruikte water recycleren en verversen, en de ontwikkelingen staan niet stil.

Ontdek hoeveel euro je jaarlijks kan besparen op je energiefactuur

Doe de test