Met het zicht op de klimaatdoelstellingen pleit Europa voor een sterke uitfasering van fossiele brandstoffen. Daar horen ook concrete regelgevingen bij voor verwarming, die België graag een duwtje in de rug geeft met enkele goed gemikte premies.
Spring meteen naar het onderwerp dat jou interesseert:
• De Europese regelgeving voor verwarmingssystemen
• De Belgische regelgeving voor verwarmingssystemen
• De Belgische regelgeving voor het onderhoud van verwarmingssystemen
• De warmtepomp als geliefd alternatief
• De Belgische subsidies voor warmtepompen
De Europese regelgeving voor verwarmingssystemen
Plaats je binnenkort een nieuw toestel, dan moet dit apparaat wel voldoen aan de Europese Ecodesignverordening. De energie-efficiëntie van je nieuwe toestel moet dan tenminste 86% zijn. Daarmee komen de meeste hoogrendementsketels niet meer in aanmerking, maar condensatieketels, zonneboilers en – de publieksfavorieten – warmtepompen nog wel.
Opgelet: De Ecodesigneisen gelden enkel voor systemen die aangesloten worden op bestaande verwarming. Voor plaatselijke verwarmingstoestellen, zoals kachels en haarden, gelden andere regels (EU-verordeningen 2015/1186 en 1188).
De Belgische regelgeving voor verwarmingssystemen
Om de energietransitie te versnellen, heeft de nieuwe federale regering beslist om opnieuw het verminderde btw-tarief van 6% toe te kennen voor warmtepompen en de btw op gas- en mazoutketels juist te verhogen van 6 naar 21%.
Vlaanderen
Stookolieketels zijn niet meer welkom in de Vlaamse woningen. Niet alleen de Europese regelgeving is van kracht, er zijn ook enkele extra Vlaamse regels:
- Je mag geen nieuwe stookolieketel meer plaatsen in een nieuwbouwwoning of bij een ingrijpende energetische renovatie.
- Je mag geen propaan- of butaannetwerk meer aanleggen, ook als er geen aardgas in de straat ligt.
- Stookolieketels mogen niet meer vervangen worden. Je mag enkel kleine herstellingen doen en de brander vervangen.
- Bovendien worden installateurs verwacht om nieuwe installaties van stookolieketels te melden.
Ook het gebruik van aardgas wordt sterk afgebouwd. Vanaf 2025 worden er geen nieuwe aansluitingen meer toegestaan voor nieuwbouw. Bestaande woningen kunnen nog wel een nieuwe aansluiting aanleggen, maar zullen dan de werkelijke aansluitkost betalen, in plaats van de begrensde kost.
Brussel en Wallonië
De andere gewesten zijn iets trager in hun omschakeling naar duurzamere alternatieven: nieuwe stookolieketels en aardgasaansluitingen zullen op termijn ook verboden worden, maar momenteel kijkt men naar 2035 als uiterste deadline. Brussel onderzoekt momenteel wel de mogelijkheden om dit te vervroegen en overweegt tussen 2025 en 2035 enkel nog hybridesystemen van stookolieketels en warmtepompen toe te laten.
En hoe zit het met het onderhoud van verwarmingssystemen?
Centrale stooktoestellen op vloeibare brandstof (stookolie) en vaste brandstof (steenkool, hout of pellets) moeten jaarlijks onderhouden worden. Voor centrale stooktoestellen op gas verschillen de regels per gewest.
- Brussel vereist een tweejaarlijks onderhoud.
- Wallonië vereist een driejaarlijks onderhoud.
- Vlaanderen vereist een tweejaarlijks onderhoud voor installaties van 20 kW of meer.
Woon je in Brussel of Vlaanderen, is jouw verwarmingssysteem ouder dan 5 jaar en heeft het een vermogen van 20 kW of meer? Vergeet dan niet om tijdig een energie-audit aan te vragen. In Brussel hoeft dat maar één keer, in Vlaanderen moet dit om de 5 jaar. In Wallonië is dit voorlopig nog geen vereiste.
Waarom zijn warmtepompen zo’n geliefd alternatief?
Een warmtepomp installeren in een bestaande of nieuwe woning wordt stilaan vanzelfsprekender en daar is een goede reden voor. Hun duurzaamheid en werking zorgen voor een zeer hoge energie-efficiëntie. Bovendien zijn het enorm flexibele toestellen: je kan kiezen uit verschillende systemen, je kan ze makkelijk aansluiten op zonnepanelen en ze zijn zelfs te gebruiken voor de koeling van de woning. Ook onze overheid is fan, want warmtepompen passen perfect in de energietransitie. Daarom zijn er vandaag nog heel wat premies voor warmtepompen verkrijgbaar.
De subsidies voor warmtepompen per gewest
Premies voor warmtepompen in Vlaanderen
Voor de installatie van een warmtepomp in een nieuwbouw zijn er helaas geen subsidies meer, maar wie aan het renoveren slaat komt nog wel in aanmerking. Met deze toestellen verhoog je de energie-efficiëntie van je bestaande woning aanzienlijk. Zo voldoen ze beter aan de energie-eisen waar nieuwbouwwoningen vandaag al aan moeten voldoen.
- Mijn Verbouwpremie
Mijn Verbouwpremie is een overkoepelend premiesysteem voor verschillende energiebesparende investeringen. Ook warmtepompen komen in aanmerking voor deze steun van de Vlaamse overheid.
- EPC-labelpremie
Het EPC-label van je woning geeft aan hoe energie-efficiënt en duurzaam het gebouw is. Wie inspanningen doet om die score te doen stijgen, kan daar een subsidie voor krijgen. En aangezien warmtepompen een groot verschil maken voor de energieprestaties van een woning, komen deze installaties ook in aanmerking.
- Totaalrenovatiebonus
Deed je voor 2021 al een energiebesparende investering? Dan kan je misschien nog genieten van de totaalrenovatiebonus, maar daar zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden. In totaal moeten er op 5 jaar tijd tenminste 3 energiebesparende investeringen plaatsvinden, en de eerste eindfactuur moet gedateerd zijn voor 31 december 2020. Volgens deze regels heb je dus nog tot dezelfde facturatiedatum in 2025 om de andere investeringen te doen, waaronder bijvoorbeeld een warmtepomp. Lees meer over de voorwaarden.
- Burenpremie
Wie energetische investeringen liever niet alleen draagt, kan dat ook samen met zijn buren doen. Een groep van tenminste 10 eigenaars en/of bewoners uit dezelfde of aangrenzende gemeenten kunnen zich dan gratis laten bijstaan door een BENOvatiecoach van netbeheerder Fluvius. Deze burenpremie maakt deskundige renovaties toegankelijk voor een grote doelgroep.
- Gemeentelijke premies
Leg je warmtepompplannen zeker ook voor aan de gemeente. Sommige lokale besturen reiken namelijk nog extra subsidies uit voor slimme energetische investeringen. Met de premiezoeker ontdek je meteen de steunmaatregelen van jouw gemeente.
Voor wie al een warmtepomp heeft:
- Premie voor slimme sturing van elektrische warmte
Bij jou thuis staat misschien al een warmtepomp te blinken. In dat geval kan een slimme sturing je nog meer energievoordeel opleveren. Bovendien krijg je ook daarvoor een subsidie.
Met al deze premies en subsidies voor warmtepompen wordt de installatie steeds toegankelijker. Als je toch nog een extra financieel duwtje in de rug kan gebruiken, is er altijd nog Mijn Verbouwlening. Met dat voordelige krediet heb je alle vrijheden om de energieprestaties van je woning te verbeteren.
Premies voor warmtepompen in Brussel
- RENOLUTION-premie Verwarming met warmtepomp
In de Brusselse Renolutionpremies van 2024 zijn ook warmtepompen opgenomen. Het precieze bedrag van deze warmtepompsubsidie hangt af van je inkomenscategorie en welk type installatie je kiest. Liet je in 2024 een warmtepomp installeren? Dan heb je vanaf de plaatsing 12 maanden de tijd om je premie aan te vragen. Als je in 2025 een warmtepomp aankocht of dat nog van plan bent, is het nog even de beslissing van de Brusselse regering afwachten om te weten of je ook dit jaar in aanmerking komt voor deze premie.
Voor warmtepompen geplaatst in 2024 gelden de volgende premiebedragen:
| Type warmtepomp | Premiebedrag voor categorie 1 (basisinkomens) | Premiebedrag voor categorie 2 (gemiddelde inkomens) | Premiebedrag voor categorie 3 (lage inkomens) |
| Lucht-waterwarmtepomp | € 4.500 | € 4.750 | € 5.000 |
| Water-waterwarmtepomp | € 5.800 | € 6.150 | € 6.500 |
| Grond-water- of geothermische warmtepomp | € 5.800 | € 6.150 | € 6.500 |
| Warmtepompboiler | € 1.400 | € 1.500 | € 1.600 |
- Bonus beëindiging stookolie en kolen
Verenigingen van mede-eigenaren die een verwarmingssysteem op stookolie of kolen vervangen, bijvoorbeeld door een warmtepomp, krijgen daar nog een premiebedrag bovenop.
| Te vervangen installatie | Premiebedrag voor categorie 1 (basisinkomens) | Premiebedrag voor categorie 2 (gemiddelde inkomens) | Premiebedrag voor categorie 3 (lage inkomens) |
| Verwarmingsketel op stookolie | € 300 | € 350 | € 500 |
| Kachel op stookolie of steenkool | € 600 | € 700 | € 1.000 |
Dit extra bedrag komt binnenkort extra goed van pas, want vanaf 1 juni 2025 zijn stookolie en mazout verboden in Brussel.
- Bonus meerdere werken
Ook wie de premie voor zijn warmtepomp combineert met tenminste twee van de volgende installaties, kan genieten van een verhoging van het premiebedrag:
- Dakisolatie
- Gevelisolatie
- Vloerisolatie
- Plaatsing en vervanging van ramen en deuren
- Herstelling en aanpassing van ramen of herstelling van deuren
- Plaatsing van een ventilatiesysteem C
- Plaatsing van een ventilatiesysteem D
Het bedrag van deze premies wordt dan 10% hoger voor aanvragers van inkomenscategorie 1 en 2 en 20% hoger voor aanvragers van categorie 3.
Premies voor warmtepompen in Wallonië
Het Waalse gewest heeft nieuwe steunmaatregelen aangenomen. Deze tijdelijke energiepremies lopen tot 30 september 2026.
Als je de woningpremie (prime habitation) voor de installatie van een warmtepomp wil ontvangen, moet je wel eerst een huisvestingsauditrapport laten opstellen door een erkende auditeur. Geen zorgen, ook voor die audit kan je een premie krijgen. In dat geval ontvang je een premiebedrag naargelang je inkomenscategorie en het type installatie.
Goed om te weten: sommige gemeentes kennen extra premies toe voor de installatie van een warmtepomp. Contacteer hiervoor dus zeker de dienst Leefmilieu van je gemeente.
- Premie voor de installatie van een warmtepomp voor sanitair warm water
De basispremie bedraagt € 280 en het bedrag kan oplopen tot € 1680, voor maximum 70% van de investering.
- Premie voor de installatie van een gecombineerde warmtepomp of een warmtepomp als verwarming
De basispremie bedraagt € 600 en het bedrag kan oplopen tot € 3600, voor maximum 70% van de investering.
Sinds 14 februari 2025 bestaan de premies voor kleine werken zonder audit en de verwarmingspremies niet meer.
Lees er meer over op de website van de Waalse overheid.
België is klaar voor de energietransitie. Daarom staat elk gewest klaar met subsidies voor warmtepompen, zodat de investering voor jou gemakkelijker wordt. Efficiënte en duurzame verwarming ligt binnen handbereik.