Hoe zit het met de wetgeving en premies voor verwarming?

Met het zicht op de klimaatdoelstellingen pleit Europa voor een sterke uitfasering van fossiele brandstoffen. Daar horen ook concrete regelgevingen bij voor verwarming, die België graag een duwtje in de rug geeft met enkele goed gemikte premies.

Spring meteen naar het onderwerp dat jou interesseert:
• De Europese regelgeving voor verwarmingssystemen
• De Belgische regelgeving voor verwarmingssystemen
• De Belgische regelgeving voor het onderhoud van verwarmingssystemen
• De warmtepomp als geliefd alternatief
• De Belgische subsidies voor warmtepompen

De Europese regelgeving voor verwarmingssystemen

Plaats je binnenkort een nieuw toestel, dan moet dit apparaat wel voldoen aan de Europese Ecodesignverordening. De energie-efficiëntie van je nieuwe toestel moet dan tenminste 86% zijn. Daarmee komen de meeste hoogrendementsketels niet meer in aanmerking, maar condensatieketels, zonneboilers en – de publieksfavorieten – warmtepompen nog wel.

De Belgische regelgeving voor verwarmingssystemen

Vlaanderen

Stookolieketels zijn niet meer welkom in de Vlaamse woningen. Niet alleen de Europese regelgeving is van kracht, er zijn ook enkele extra Vlaamse regels:

• Je mag geen nieuwe stookolieketel meer plaatsen in een nieuwbouwwoning of bij een ingrijpende energetische renovatie.
• Je mag geen propaan- of butaannetwerk meer aanleggen, ook als er geen aardgas in de straat ligt.
• Stookolieketels mogen niet meer vervangen worden. Je mag enkel kleine herstellingen doen en de brander vervangen.
• Bovendien worden installateurs verwacht om nieuwe installaties van stookolieketels te melden.

Ook het gebruik van aardgas wordt sterk afgebouwd. Vanaf 2025 worden er geen nieuwe aansluitingen meer toegestaan voor nieuwbouw. Bestaande woningen kunnen nog wel een nieuwe aansluiting aanleggen, maar zullen dan de werkelijke aansluitkost betalen, in plaats van de begrensde kost.

Brussel en Wallonië

De andere gewesten zijn iets trager in hun omschakeling naar duurzamere alternatieven: nieuwe stookolieketels en aardgasaansluitingen zullen op termijn ook verboden worden, maar momenteel kijkt men naar 2035 als uiterste deadline. Brussel onderzoekt momenteel wel de mogelijkheden om dit te vervroegen en overweegt tussen 2025 en 2035 enkel nog hybridesystemen van stookolieketels en warmtepompen toe te laten.

En hoe zit het met het onderhoud van verwarmingssystemen?

Centrale stooktoestellen op vloeibare brandstof (stookolie) en vaste brandstof (steenkool, hout of pellets) moeten jaarlijks onderhouden worden. Voor centrale stooktoestellen op gas verschillen de regels per gewest.

• Brussel vereist een tweejaarlijks onderhoud.
• Wallonië vereist een driejaarlijks onderhoud.
• Vlaanderen vereist een tweejaarlijks onderhoud voor installaties van 20 kW of meer.

Woon je in Brussel of Vlaanderen, is jouw verwarmingssysteem ouder dan 5 jaar en heeft het een vermogen van 20 kW of meer? Vergeet dan niet om tijdig een energie-audit aan te vragen. In Brussel hoeft dat maar één keer, in Vlaanderen moet dit om de 5 jaar. In Wallonië is dit voorlopig nog geen vereiste.

Waarom zijn warmtepompen zo’n geliefd alternatief?

Een warmtepomp installeren in een bestaande of nieuwe woning wordt stilaan vanzelfsprekender en daar is een goede reden voor. Hun duurzaamheid en werking zorgen voor een zeer hoge energie-efficiëntie. Bovendien zijn het enorm flexibele toestellen: je kan kiezen uit verschillende systemen, je kan ze makkelijk aansluiten op zonnepanelen en ze zijn zelfs te gebruiken voor de koeling van de woning. Ook onze overheid is fan, want warmtepompen passen perfect in de energietransitie. Daarom zijn er vandaag nog heel wat premies voor warmtepompen verkrijgbaar.

De subsidies voor warmtepompen per gewest

Premies voor warmtepompen in Vlaanderen

Voor de installatie van een warmtepomp in een nieuwbouw zijn er helaas geen subsidies meer, maar wie aan het renoveren slaat komt nog wel in aanmerking. Met deze toestellen verhoog je de energie-efficiëntie van je bestaande woning aanzienlijk. Zo voldoen ze beter aan de energie-eisen waar nieuwbouwwoningen vandaag al aan moeten voldoen.

• Mijn Verbouwpremie

Mijn Verbouwpremie is een overkoepelend premiesysteem voor verschillende energiebesparende investeringen. Ook warmtepompen komen in aanmerking voor deze steun van de Vlaamse overheid.

• Verlaagd btw-tarief

Als je de plaatsing van je warmtepomp laat uitvoeren door een erkende installateur, betaal je slechts 6% btw. Twijfel je om een warmtepomp te laten plaatsen in een woning die jonger is dan 10 jaar? Dan hak je best snel de knoop door, want vanaf 2025 stijgt het btw-percentage weer naar 21%.

• EPC-labelpremie

Het EPC-label van je woning geeft aan hoe energie-efficiënt en duurzaam het gebouw is. Wie inspanningen doet om die score te doen stijgen, kan daar een subsidie voor krijgen. En aangezien warmtepompen een groot verschil maken voor de energieprestaties van een woning, komen deze installaties ook in aanmerking.

• Totaalrenovatiebonus

Deed je voor 2021 al een energiebesparende investering? Dan kan je misschien nog genieten van de totaalrenovatiebonus, maar daar zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden. In totaal moeten er op 5 jaar tijd tenminste 3 energiebesparende investeringen plaatsvinden, en de eerste eindfactuur moet gedateerd zijn voor 31 december 2020. Volgens deze regels heb je dus nog tot dezelfde facturatiedatum in 2025 om de andere investeringen te doen, waaronder bijvoorbeeld een warmtepomp. Lees meer over de voorwaarden.

• Burenpremie

Wie energetische investeringen liever niet alleen draagt, kan dat ook samen met zijn buren doen. Een groep van tenminste 10 eigenaars en/of bewoners uit dezelfde of aangrenzende gemeenten kunnen zich dan gratis laten bijstaan door een BENOvatiecoach van netbeheerder Fluvius. Deze burenpremie maakt deskundige renovaties toegankelijk voor een grote doelgroep.

• Gemeentelijke premies

Leg je warmtepompplannen zeker ook voor aan de gemeente. Sommige lokale besturen reiken namelijk nog extra subsidies uit voor slimme energetische investeringen. Met de premiezoeker ontdek je meteen de steunmaatregelen van jouw gemeente.

Voor wie al een warmtepomp heeft:

• Premie voor slimme sturing van elektrische warmte

Bij jou thuis staat misschien al een warmtepomp te blinken. In dat geval kan een slimme sturing je nog meer energievoordeel opleveren. Bovendien krijg je ook daarvoor een subsidie.

Premies voor warmtepompen in Brussel

• RENOLUTION-premie Verwarming met warmtepomp

In de Brusselse Renolutionpremies zijn ook warmtepompen opgenomen. Het precieze bedrag van deze warmtepompsubsidie hangt af van je inkomenscategorie en welk type installatie je kiest.

• Bonus beëindiging stookolie en kolen

Verenigingen van mede-eigenaren die een verwarmingssysteem op stookolie of kolen vervangen, bijvoorbeeld door een warmtepomp, krijgen daar nog een premiebedrag bovenop.

Dit extra bedrag komt binnenkort extra goed van pas, want vanaf 1 juni 2025 zijn stookolie en mazout verboden in Brussel.

• Bonus meerdere werken

Ook wie de premie voor zijn warmtepomp combineert met tenminste twee van de volgende installaties, kan genieten van een verhoging van het premiebedrag:

• Dakisolatie
• Gevelisolatie
• Vloerisolatie
• Plaatsing en vervanging van ramen en deuren
• Herstelling en aanpassing van ramen of herstelling van deuren
• Plaatsing van een ventilatiesysteem C
• Plaatsing van een ventilatiesysteem D

Het bedrag van deze premies wordt dan 10% hoger voor aanvragers van inkomenscategorie 1 en 2 en 20% hoger voor aanvragers van categorie 3.

Premies voor warmtepompen in Wallonië

Ook het Waalse gewest komt tussen in de investeringskost van een warmtepomp. Voor de woningpremie is het wel belangrijk dat je eerst een huisvestingsauditrapport laat opstellen door een erkende auditeur en dat de installatie van de warmtepomp daarin wordt aanbevolen – geen zorgen, ook voor die audit kan je een premie krijgen. In dat geval ontvang je een premiebedrag naargelang je inkomenscategorie en het type installatie:

• Lening verlaagd tarief/Prêt à taux réduit

Naast de woningpremies kan je ook een lening aanvragen om toestellen zoals warmtepompen aan te kopen en te installeren. Het bedrag van de premies waarvoor je in aanmerking komt, wordt geëvalueerd om de looptijd van je lening te verminderen. Zo geniet je op lange termijn van een verlaagd of zelfs nultarief.

• Premie voor vervanging of installatie van verwarming/Prime pour l’installation ou le remplacement de votre appareil de chauffage

Je ontvangt deze financiële steun voor de concrete vervanging of installatie van een nieuw verwarmingstoestel (ook voor sanitair warm water).

De belangrijkste voorwaarde: de eindfactuur moet gedateerd zijn tussen 1 juli 2023 en 31 december 2025. Lees er meer over op de website van de Waalse overheid.

België is klaar voor de energietransitie. Daarom staat elk gewest klaar met subsidies voor warmtepompen, zodat de investering voor jou gemakkelijker wordt. Efficiënte en duurzame verwarming ligt binnen handbereik.