De voorliefde voor sofa’s kreeg interieurstyliste Nele Vlaeminck mee van haar papa en grootvader. Omdat de traditionele zetel die wij vandaag kennen volgens haar lang niet meer van deze tijd is, creëerde ze – samen met productontwikkelaar Esther – een gloednieuw concept: de circulaire Sofar. Waarom hun zetel wél een positief verschil maakt, lees je hier! Of beluister de podcastaflevering die tot stand kwam in samenwerking met Sustainababbels:
Vertel eens: wie zijn Nele en Esther?
Nele: “Na vijftien jaar in de media was ik klaar om eindelijk mijn passie na te jagen: interieurontwerp. Inmiddels ben ik al een zestal jaar bezig als styliste onder de naam Nele Vlaeminck Interior Design. Ik ontzorg klanten als het gaat om de inrichting van hun huis of kantoren. Enkele fijne projecten die ik al heb mogen realiseren, zijn Het Huis (het Eén-programma van Eric Goens, nvdr.) en de kantoren van Tomorrowland. Maar eigenlijk krijg ik energie van elk project. Hoe klein of groot ook. Ik zoek de juiste materialen, analyseer welke kleuren de muren moeten krijgen, of er tapijten moeten komen, … Die beslissingen neem ik natuurlijk niet alleen. Ik vind het belangrijk om dit samen met de klant te doen. Ik wil van hun huis een warme thuis maken en ben er vooral om de stress van het herinrichten weg te nemen.”
Esther: “En ik ben een pas afgestudeerde productontwikkelaar. In het laatste jaar van mijn bachelor raakte ik haast geobsedeerd door de circulaire economie. Toen ik afstudeerde in 2020 en de kans kreeg om een doctoraatsonderzoek te doen over de transitie van maatwerkbedrijven naar die circulaire economie, heb ik natuurlijk niet lang getwijfeld (lacht). Maar ik wilde de voeling met de realiteit niet verliezen, dus besliste ik om mijn doctoraat niet op vier, maar op vijf jaar te doen. Zo had ik nog genoeg tijd om daarnaast als zelfstandig ontwerper te starten. Zo ben ik heel toevallig Nele tegengekomen, voor wie ik enkele mooie opdrachten heb gedaan. Het klikte zo goed tussen ons, dat van het een het ander kwam.”
Dat ‘andere’ is Sofar. Vertel eens: wat is Sofar en hoe zijn jullie op het idee gekomen?
Esther: “Sofar is geen traditionele ‘wegwerpzetel’, maar een circulaire. Dat wil zeggen dat de materialen die in onze sofa gebruikt worden, achteraf opnieuw gebruikt kunnen worden. Als je Sofar versleten is, willen we niét dat die op de vuilnisbelt belandt. Het is de bedoeling dat de zetel terug naar ons komt, zodat wij er een tweede, derde, vierde … thuis voor kunnen vinden.”
Nele: “Als interieurstyliste merkte ik dat wanneer mensen hun woning opnieuw inrichten, er héél vaak een nieuwe zetel aan te pas komt. Op zich niet zo vreemd, want sofa’s verslijten nu eenmaal. Het is een meubel waarin geleefd, gegeten en zelfs geslapen wordt. Je kunt je oude zetel opnieuw laten bekleden zodat die er weer als nieuw uitziet, maar dat is eigenlijk best duur. Veelmensen kopen voor dat geld dan ineens een nieuwe zetel. Aan die wegwerpcultuur willen wij graag iets doen met Sofar. Met een stel nieuwe hoezen ben je zo gesteld. Daarnaast groeit een traditionele zetel meestal niet mee met een gezin. Door een nieuwe gezinssamenstelling heb je misschien plots meer nood aan een grotere of kleinere zetel. Sofar is zo ontworpen dat je van een driezit gemakkelijk een grote opstelling maakt, of omgekeerd.”
De fascinatie voor zetels heb jij van geen vreemden, Nele?
Nele: “Dat is waar. De voorliefde voor sofa’s heb ik als kind meegekregen van mijn papa en mijn grootvader. Ik ben opgegroeid in hun atelier in Kortrijk, tussen de rollen stof, het leder en het West-Vlaamse linnen (lacht). Ze waren gekend voor hun binnenhuisinrichting, maar nog meer voor de herstoffering van zetels. De passie van mijn vader en grootvader, en dat ambachtelijke werk is me altijd bijgebleven.”
Is de meubelindustrie dan zó vervuilend? Een degelijke zetel gaat normaal toch jaren mee?
Nele: “Als we de statistieken van de European Furniture Industries Confederation mogen geloven, is de meubelindustrie de tweede meest vervuilende industrie. Elk jaar belandt er maar liefst 10,78 miljoen ton aan meubels op de vuilnisbelt.”
Wat moeten we ons concreet voorstellen bij een circulaire zetel van Sofar?
Esther: “Met Sofar willen we laten zien dat duurzaamheid niet altijd saai, lelijk of geitenwollensok moet zijn, zoals wel eens gezegd wordt. Wat Sofar anders maakt dan de klassieke zetels? Simpel: onze zetel is ontworpen volgens de principes van het ecodesign. De sofa is niet aan elkaar gelijmd of geniet, waardoor je de hele bank gemakkelijk en snel uit elkaar kunt halen. Daarnaast gebruiken wij zo weinig mogelijk PU-schuim – dat is ongezond en helemaal niet duurzaam – maar wel pocketveren. Het resultaat is comfortabel én duurzaam. De stoffen zijn dan weer gemaakt uit slechts één materiaal. Alleen dan weet je dat je het nadien opnieuw kunt gebruiken, of kunt recycleren. We proberen de ecologische en duurzame kaart zoveel mogelijk te trekken, al is het een realiteit dat nog niet álles vervangen kan worden. Leder hebben we bijvoorbeeld niet in de collectie. Dat is misschien heel duurzaam, maar door leder te gebruiken draag je wel bij aan het in stand houden van de vleesindustrie. Er bestaan al wel alternatieven, zoals myceliumleer – dat is gemaakt van zwammen – maar dat is nog iets te experimenteel.”
Nele: “Ook het energievraagstuk blijft nog open. Er is sowieso al een pak minder energie nodig om een Sofar te maken én het wordt in België zelf geproduceerd waardoor er minder energie nodig is om hem te transporteren, maar het kan altijd beter.”
Jullie voorzien elke sofa van een digitaal paspoort. Wat houdt dat precies in?
Esther: “Op elke Sofar vind je een QR-code die je naar het digitaal paspoort van de zetel brengt. Met één simpele scan van de QR-code kom je rechtstreeks met ons in contact. Stel dat je je driezit wilt uitbreiden of hoezen in een andere kleur wilt, dan kan dat via de QR-code. Maar je vindt er bijvoorbeeld ook een vlekkengids, mocht je met rode wijn of schoensmeer hebben geknoeid. Dat digitale paspoort moet zorgen voor een persoonlijke relatie tussen ons en onze klanten.”
Verder zullen jullie ook een ‘take back’-service introduceren. Een voordeel voor zowel de koper als jullie?
Nele: “Klopt! Oude hoezen kunnen we laten reinigen en opnieuw verkopen, net als het onderstel van een driezit dat te klein is geworden voor een nieuw samengesteld gezin. Zo hoeven wij niet continu nieuwe grondstoffen te gebruiken. We kijken nu of we bijvoorbeeld met het principe van statiegeld kunnen werken voor de klant. Zijn ze hun oude Sofar-zetel beu? Dan krijgen ze een stukje van het bedrag terug als wij hem komen ophalen.”
Wanneer kunnen we een circulaire Sofar kopen?
Nele: “In maart beginnen de presales, dus hou de website goed in de gaten!”
De lancering van de eerste Sofar is wellicht de belangrijkste mijlpaal. Wat brengt de toekomst nog?
Nele: “Esther en ik hebben vooral één missie: wij willen met Sofar laten zien dat zetels produceren en consumeren anders kan. En als wij het kunnen, kan iedereen het. En natuurlijk zou het fijn zijn mochten we niet alleen in België maar ook in Europa meubelmakers en gezinnen inspireren.”
Trekken jullie de duurzame kaart ook bij jullie thuis?
Nele: “Practice what you preach! Binnenkort heb ik thuis zelf een Sofar. Al vind ik het ook leuk om vintage meubels en spullen uit de tweedehandswinkel in mijn interieur te hebben.”
Esther: “Stap voor stap. Ik woon bijvoorbeeld met twee huisgenoten op een klein appartementje in de stad. Ik koop niets nieuw, maar kijk eerst in tweedehandswinkels of vraag eens rond bij familie en vrienden. Mijn motto: hoe minder spullen, hoe beter. Ik moet wel toegeven dat ik verslaafd ben aan boeken, wat soms een probleem kan zijn (lacht). Hoewel … ik zal ook altijd eerst een tweedehandsexemplaar kopen, en ook alleen maar de boeken die ik later nog eens ga lezen.”
En op energievlak?
Esther: “Ja, hoor. Ik heb geen auto, ik doe alles met de trein en met de fiets. Heerlijk is dat.”
Nele: “Op ons dak liggen zonnepanelen en we letten goed op dat we niet alle toestellen op hetzelfde moment gebruiken. Ook hameren we er thuis op dat er geen licht onnodig moet branden en overwegen we om het voortaan maar met één auto te doen, liefst een elektrische.”
Welke tip geven jullie de lezers om duurzamer te leven?
Esther: “Eerst denken, dan kopen! Het zit er zo ingebakken dat als er iets versleten is, we het gewoon vervangen door iets nieuws. Misschien kan de koelkast nog gemaakt worden, en wie weet krijg je die oude broodrooster wel nog aan de gang? Zo niet, kijk dan eerst eens in de kringloopwinkel. Wij zijn alvast fan!”