Zorg dragen: het is op het lijf van circulair onderneemster en Verschilmaker Sofie Piot geschreven. Vroeger als verpleegkundige, nu in tweedehandsmeubelstukken en uitdagende interieurprojecten met Atelier Recyclé. Ze draagt op haar eigen duurzame manier zorg voor gebruikte materialen en geeft kostbare herinneringen een dankbaar nieuw leven. Een hot topic in een wereld waarin we spullen sneller dan het licht weggooien.
Hoe wordt een verpleegkundige op intensieve zorgen een fulltime meubelrestaurateur?
Sofie: “Vlak na de geboorte van mijn kinderen – die ondertussen 9 en 10 jaar zijn – belandde ik vaak met hen in het ziekenhuis. Werken in shiften en de zorgen voor onze kleine kindjes was niet langer combineerbaar, waardoor ik noodgedwongen afscheid nam van mijn toenmalige job om te focussen op ons gezin. Toen de kindjes wat groter werden en ik weer wat ruimte (en nachtrust) kreeg, begon ik opnieuw te focussen op mijn grote passie: tweedehands en vintage. In bijberoep begon ik voorzichtig wat meubels op te maken en te verkopen. In 2020 heb ik de sprong gewaagd naar hoofdberoep. Geef mij maar een goede jazzplaat, lekkere koffie en een project waarin ik mijn tanden en handen kan zetten. Beter wordt het niet (lacht).”
Volgde je daarvoor een opleiding?
Sofie: “Niet echt, ik ben meer een autodidact. YouTube-tutorials kijken, enkele korte cursussen, … maar vooral andere meubelmakers en houtbewerkers leerden mij de kneepjes van het vak. Bij mij is het vooral een kwestie van proberen en werken op buikgevoel. Atelier Recyclé is heel traag en organisch gegroeid, vanuit wie ik ben en wat ik graag doe. In het begin vertrok ik vanuit esthetiek en mijn eigen voorliefde voor oude spullen. Maar vandaag hanteer ik een andere visie: de overload aan spullen die er al zijn. Er bestaat namelijk al meer dan de planeet aankan!
Ik restaureer 80 à 90% van de tijd meubilair van klanten zelf: van toevallige vondsten die wat TLC (tender, love en care) nodig hebben tot hun dierbaarste erfstukken. Daarnaast heb ik een webshop met opgeknapt meubilair en een decoratiecollectie uit lokaal recuphout. Maar ook voor interieurvormgeving kan je bij ons terecht, zowel particulier als B2B. Samen met de klant bepalen we wat er kan blijven of wat hergebruikt wordt alvorens we een moodboard of ontwerp maken. Ook hier vertrekken we dus van wat er al is. Daarnaast ga ik op zoek naar tweedehandsalternatieven die, eventueel mits make-over, het ontwerp omzetten in een duurzame realisatie.”
Je restaureert meubelstukken. Is dat een dankbare job?
Sofie: “Enorm. Een verhaal dat me altijd zal bijblijven, is dat van een gezin – een moeder en haar twee kinderen – die niet wisten wat ze met hun massief eikenhouten eetkamer moesten aanvangen na de dood van de vader. Niemand in de familie wilde die bruine mastodont van een eettafel in de woonkamer, maar aan die tafel kleefden te veel herinneringen om ze zomaar weg te doen. Ontelbare kroketten, gezelschapsspelen, verhalen en tranen zijn daaraan gepasseerd.
Door het tafelblad rechter te zagen en te voorzien van een ander vintage frame, transformeerde ik deze in een tijdloze strakkere tafel. Uit het oude frame en de rest van de eetkamer maakten we diverse objecten waardoor het hele gezin een bijpassende tableware-collectie kreeg. Hun dankbaarheid was onbeschrijflijk. En toen begon ik te beseffen dat mijn job een deel van het rouwproces kan zijn. Het is misschien niet de eerste prioriteit na een overlijden, maar na verloop van tijd worden huizen leeggemaakt, spullen verdeeld, … Ik wil daar in de toekomst nog veel meer op inzetten. Ik heb altijd de maatschappelijke relevantie van mijn job als verpleegkundige gezien en gemist in wat ik erna deed, maar na dat verhaal zag ik opeens de emotionele meerwaarde van wat ik vandaag doe.”
Waarom is het zo belangrijk dat we spullen hergebruiken?
Sofie: “Onze afvalberg groeit elke dag. Met Atelier Recyclé wil ik mensen inspireren en laten zien dat er nog zoveel mogelijkheden zijn met spullen waarvan ze denken dat die niet meer te repareren zijn. Oude meubels zijn vaak veel degelijker dan de huidige ‘fast furniture’-exemplaren en beter bestand tegen de tand des tijds. Stukken die twee, drie of zelfs vier levens en generaties overbruggen: het zijn geen uitzonderingen. Heel wat meubels zijn ook gewoon multifunctioneel als je er anders naar kijkt. Ben je die pastelroze kast op de slaapkamer van je dochter beu? Geef ze dan een andere kleur en positioneer het meubelstuk in de living. Of omgekeerd. We kunnen zoveel meer met minder.”
Waar droom je nog van?
Sofie: “Ik wil sowieso nog meer inzetten op die alternatieve rouwverwerking. Ik haal daar veel voldoening en dankbaarheid uit. En ik wil ook graag meer projecten binnenhalen, waarbij ik mag bewijzen dat je met hergebruik absoluut niet hoeft in te boeten op smaak en esthetiek. Om nog meer mensen te bereiken en de voldoening van het herstellen mee te geven, organiseer ik ook workshops. Ik broed al een tijdje op diverse ideeën om dit aanbod uit te breiden.”
Trek je die duurzame manier van leven ook door in je privéleven?
Sofie: “Ik denk eerder het omgekeerde: Atelier Recyclé ligt in het verlengde van wie ik ben als persoon. En dat wil ik graag doorgeven, zowel aan klanten als aan mijn kinderen. Ze staan regelmatig met hun zakcentjes aan de kringwinkel en weten goed hoe de Vinted-app werkt voor leuke kledij. Daarnaast koken we thuis voornamelijk vegetarisch, maar elders blijven we wel flexibel.”
Dat is zo mooi gezegd! En op energievlak, lukt dat even goed?
Sofie: “We doen onze best. Wij hebben ons huis beter geïsoleerd, zonnepanelen laten installeren en willen op termijn richting een warmtepomp. We hebben nu één elektrische wagen, maar ook daar sparen we volop voor een elektrische bestelwagen voor Atelier Recyclé. Duurzaamheid gaat vaak in kleine stapjes. Maar zo kom je er ook wel. Je moet ook doen wat haalbaar is, hé. Als het een opgave is, dan hou je het toch niet vol. Ik probeer mijn kinderen kleine dingen bij te brengen: het koude water voor de warme douche opvangen om de plantjes water mee te geven, geen onnodig licht laten branden… Kleine beetjes kunnen een groot verschil maken.”
Daar heb je gelijk in! Als afsluiter: heb je nog een ultieme duurzame tip voor de lezer?
Sofie: “Ga bewuster met je spullen om. Wanneer je iets nieuws wenst of nodig hebt, hoef je dat niet meteen nieuw te kopen. Je kan iets lenen, ruilen, zelf proberen maken of tweedehands kopen. Nieuw kopen zou de laatste stap in dat denkproces moeten zijn. Hetzelfde geldt als je iets wil wegdoen. Misschien kan je het wel ruilen, schenken of tweedehands verkopen alvorens weg te gooien? Minder bezitten maakt van ons een vrijere mens en daarmee vaak een ‘rijkere’ mens. It’s all in the mindset.”