De verschilmakers #32: Frank Leemans

Vroeger kwamen heel wat gasten tot rust op de camping in Bonheiden. Vandaag vind je er de bijzondere woning van Frank Leemans. Hij gaf met veel creativiteit, volharding en bergen tweedehandsmateriaal zijn nieuwbouw een echte ziel. Daar willen we natuurlijk het fijne van weten! Met zijn enthousiast bouwverhaal inspireert hij elk van ons op het vlak van zuinig gebruik én hergebruik van materialen.

Je verhaal begint in 2006, toen je een bijzonder stuk grond in Bonheiden kocht. Vertel eens.

Frank: “De Korte Veldstraat in Bonheiden was vroeger een camping. In de jaren negentig werd de hele straat verkaveld en in 2006 kocht ik het allerlaatste perceel. In feite was het geen echte bouwgrond, want aan de straatkant stond de oude conciërgewoning nog. Met bijgebouw. Verder in de straat vond je zelfs nog enkele lokalen van weleer. Maar verder kon je niet zien dat de straat ooit een camping was. Het plan was om zelf een nieuwbouw neer te zetten, dus ook de oude conciërgewoning moest wijken. Ik heb wel één ding bewaard: de wegwijzer waarop camping geschreven staat (lacht).”

Frank Leemans Bonheiden

Vanwaar kwam het idee om een woning te bouwen met tweedehandsmaterialen?

Frank: “Cru gezegd: het geld was op. En het laatste wat ik wilde, was een loodzware hypotheek aflossen voor de rest van mijn leven. Tweedehandsmaterialen zijn simpelweg goedkoper en zeker niet slechter dan splinternieuw gerief. En met veel creativiteit kun je er geheel je eigen ding mee doen. Het moment was ook gewoon juist. Ik was net gescheiden, en ik had geen deadline. Dat laatste is belangrijk, want een woning bouwen met tweedehandsmaterialen vraagt tijd. Veel tijd.”

Het eerste wat je bouwde was een blokhut. Waarom?

Frank: “Om ergens te kunnen wonen. De nieuwbouw was een meerjarenplan, en ik moest toch ergens slapen? In de blokhut ben ik dan langzaam maar zeker de plannen beginnen te maken voor het echte huis, samen met mijn neef Jeroen. Een goede vriend en een al even goede architect. Sinds het huis helemaal klaar is, wordt de blokhut gebruikt als logeerkamer.”

Waar vond je alle benodigdheden voor het bouwen van je nieuwbouw met tweedehandsmaterialen?

Frank: “Overal en nergens. De ramen voor de achterkant van het huis haalde ik in Gent, terwijl de leuningen van de schroothandel komen. De lampen in de keuken zijn gemaakt van oude stoofbuizen en de tafel is eigenlijk een stellingplank met stippen onder. De dakpannen heb ik zelf van een dak in ’s Gravenwezel gehaald. Ergens las ik een advertentie van mensen die van hun Spaanse natuurleien af wilden, en na een grondige inspectie bleken die nog perfect in orde te zijn..”

Welke plek in huis vind je zelf het best gelukt?

Frank: “De sprookjesachtige keuken, zonder twijfel! Vooral als het schemert en de verlichting voor een prachtig spektakel zorgt. De keukenwand hebben Eveline, mijn partner, en ik helemaal zelf samengesteld uit een mengeling van oude buffetkasten. Een hele klus, want ik wilde niet meer dan 25 euro uitgeven. Maar het lukte. Nadien hebben we alle kastjes met gekleurd glas op en naast elkaar gelegd en letterlijk van bovenaf gekeken om de perfecte compositie te vinden. Geloof het of niet, maar de mooiste kast heeft het uiteindelijk zelfs niet gehaald.”

Heb je ook toegevingen moeten doen? En sommige zaken toch gloednieuw moeten aankopen?

Frank: “Uiteraard. Pleister kun je niet zomaar van een muur halen om vervolgens een andere muur te stukadoren. Het dakgebinte, de bouwstenen, de isolatie, de pleister en de stabilisé zijn dus niet tweedehands. Uiteindelijk waren we ook verplicht om aan de achterkant nieuwe ramen te steken. Behalve het schuifraam, dat hebben we wel tweedehands gevonden. Maar verder bestaat de glazen achtergevel uit nieuwe ramen. Eerlijk? Het is niet te geloven dat de vier nieuwe ramen bijna vijf keer zoveel hebben gekost dan alle andere ramen samen.”

Met welke duurzame toepassingen is je huis uitgerust?

Frank: “In de tuin vind je een douche in de vorm van een slakkenhuis, met dubbele sproeiers. Zo kan ik zelfs in de winter heerlijk in de buitenlucht douchen, met regenwater uiteraard. Daar sta ik elke dag onder, tot de temperatuur onder nul zakt. Dan vriest alles vast … Jammer genoeg is dat de enige duurzame toepassing in huis. Momenteel hebben we geen geld om zonnepanelen op het dak te leggen of om een zonneboiler te installeren. Dat is voor later.”

Frank Luminus Bonheiden

Niet alleen in je woning heb je veel gerecycleerd maar ook voor de kunst die je maakt, gebruik je oud metaal. Wat moeten we ons daarbij voorstellen?

Frank: “Eveline en ik werken met verf en metaal. Het eerste kun je natuurlijk niet tweedehands vinden. De verf van een bestaand schilderij halen, is wat moeilijk (lacht). Maar enkele werken zijn wel gemaakt in een kader van metaal. En daarvoor heb ik bijvoorbeeld de vensters uit mijn oude school gebruikt. Die liggen al tien jaar in mijn atelier en komen dus goed van pas. Ook oude gasmeters en uurwerken haal ik helemaal uit elkaar om er een piepkleine gitaar van te maken. Ergens in huis vind je een klein metalen mannetje met een cello in z’n handen. Mijn creaties vind je trouwens op Franklien.be.”

Hoe reageren mensen op je woning?

Frank: “Eerlijk gezegd merkt bijna niemand op dat zo goed als het hele huis bestaat uit tweedehandsmaterialen. In de voorbije zomer is er vijfhonderd man over de vloer geweest, hélemaal coronaproof weliswaar. We hielden een tentoonstelling en geloof het of niet: heel veel mensen zijn achteraf nog eens teruggekomen omdat ze eigenlijk maar weinig van de kunstwerken zagen. Ze keken zo verwonderd rond in huis en werden verrast in de kleinste hoekjes, zodat hun aandacht al snel naar het interieur ging. Zo heb ik een vervelende buis in een van de kamers omgetoverd tot een metalen muizenhuisje, om het uitzicht wat op te vrolijken. En dan heb je nog de visser die boven de vide uitsteekt, met een lichtgevende vis aan zijn hengel. De reacties zijn dus overwegend positief.”

En tot slot: wat is jouw ultieme bespaartip voor onze lezers? 

Frank: “Als je wilt besparen op je bouwbudget, dan kan dat op twee voorwaarden. Eerst en vooral moet je voldoende tijd uittrekken om de juiste materialen te vinden. En uiteraard moet je je kunnen vastbijten in een project. Het maakt niet uit wat je wel of niet kunt, maar hoe vastberaden je bent. Als je kunt bijten zonder los te laten, dan komt het goed.”