Op 1 januari 2023 introduceerde de Vlaamse distributienetbeheerder het capaciteitstarief om overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen. Met deze nieuwe berekening van je netkosten wordt het belangrijk om je verbruik te spreiden en verbruikspieken te vermijden. Maar hoe doe je dat als ondernemer?
Het capaciteitstarief is sinds januari 2023 een vast onderdeel van je elektriciteitsfactuur. De Vlaamse netbeheerder Fluvius rekent sindsdien de netkosten deels op basis van je hoogste verbruikspiek per maand, in plaats van alleen je totale verbruik. Voor zelfstandigen en ondernemers betekent dat: beter spreiden, slimmer verbruiken. Maar hoe pak je dat aan in de praktijk?
Wat is het capaciteitstarief ook alweer?
Het capaciteitstarief bepaalt een deel van je netkosten op basis van je hoogste gebruikspiek (in kW) per maand. Hoe groter die piek, hoe hoger je kosten. Dit komt boven op de klassieke kosten voor het aantal kWh dat je effectief verbruikt. Vooral wie meerdere grote toestellen tegelijk inschakelt, riskeert dus een hogere factuur.
Gebruik je een digitale meter? Dan wordt je maandpiek automatisch gemeten. Die maandpieken bepalen je gemiddelde jaarpiek, wat uiteindelijk mee de netkosten op je jaarlijkse afrekening bepaalt.
Heb je nog een analoge meter? Dan wordt je capaciteit forfaitair berekend op 2,5 kW (de minimumbijdrage).
Hoe vermijd ik als ondernemer een hoog capaciteitstarief?
In dit artikel geven we mee hoe je als particulier hoge verbruikspieken vermijdt. Een deel van die tips gelden uiteraard ook voor zelfstandigen.
De belangrijkste tip is om je elektriciteitsverbruik te spreiden door zo weinig mogelijk energieverslindende toestellen tegelijkertijd te gebruiken. Maar voor zelfstandigen en ondernemers is het moeilijker om flexibel te zijn op dat vlak: je openingsuren liggen vast, processen zijn moeilijker te verschuiven, en elektrische installaties verbruik je zelden “naar keuze”.
Wat kan je wel doen om hoge pieken te vermijden?
Heb je een digitale meter? Dan zijn er verschillende zaken die je kan doen om hoge verbruikspieken te vermijden:
1. Monitor je verbruik actief
Meten is weten. Daarom is het belangrijk om eerst te weten te komen wanneer je het meeste energie verbruikt en waar dus je pieken zitten. Er bestaan verschillende apps waarmee je je energieverbruik kan bijhouden. Zo zie je in detail wanneer je verbruik piekt. Plan op basis daarvan bijvoorbeeld je opladingen of energie-intensieve processen op andere momenten in.
2. Zet in op zonnepanelen en slimme zelfconsumptie
Zonnepanelen leveren eigen stroom. Combineer je dat met een batterij of met een slimme sturing, dan kan je stroom pieken vermijden én je netafname beperken. Als ondernemer ben je hier in het voordeel, omdat jouw piekmomenten waarschijnlijk overdag liggen en dus overeenkomen met de rendabele zonuren voor je zonnepanelen.
3. Vermijd leegstand
Als ondernemer heb je soms (tijdelijke) leegstand in je panden door zakelijke inactiviteitsperiodes. We raden aan om die leegstand te vermijden en je panden bijvoorbeeld door te verhuren.
Waarom? Net als voor eigenaars van een tweede verblijf, zorgt een leeg pand voor extra kosten onder het capaciteitstarief:
- Voor de maanden waarin je piekverbruik onder de ondergrens blijft, moet je tóch de bijdrage betalen. Dat komt overeen met de bijdrage voor het minimum van 2,5 kW.
- De minimumbijdrage voor gebouwen die je maar enkele weken of maanden per jaar gebruikt, duwt dus je netfactuur de hoogte in.
4. Installeer een slimme laadpaal
Als je een elektrische bedrijfswagen hebt, denk je best goed na over de sterkte van de laadpaal die je laat installeren.
Je zou kunnen kiezen voor een slimme laadpaal, want die kan je zelf begrenzen op de momenten die jij kiest. Moet je eens snel je wagen laden, dan kan dat ook. Een slimme laadpaal:
- laadt op jouw termijn
Je kan je laadpaal instellen met een maximumvermogen tussen 3,7 en 22 kW (= 100 km/uur laden), zodat die niet te veel stroom afneemt wanneer er al andere toestellen aan het werk zijn.
- helpt je aan load balancing te doen
De paal balanceert je bedrijfs- of woningpiek, en niet enkel die van de elektrische wagen. Als je je piek bijvoorbeeld instelt op 5 kW en er draait nog een airco, dan zal de slimme laadpaal ervoor zorgen dat je totaalverbruik niet over de piek van 5 kW zal gaan. Hij past dus zelf de hoeveelheid elektriciteit aan waarmee hij de auto laadt.
- optimaliseert je zonnepanelen
Bij overproductie zal de laadpaal eerst de batterij van je elektrische wagen opladen, vooraleer de overtollige stroom op het net te plaatsen. Hoe groter je bedrijfswagenpark, hoe meer je je zonnepanelen kan optimaliseren.
- zorgt voor aparte facturatie en rapportering
De paal maakt automatisch onkostennota’s aan. Zo kan het deel dat aan de paal geladen werd gemakkelijk apart gefactureerd worden en heb je een goed overzicht over het verbruik van je wagen(s).
Niet vergeten! Als je in Vlaanderen een eigen laadpaal installeert van 5 kVA of meer, ben je verplicht om die te registreren bij Fluvius. Zo willen de netbeheerders het gebruik van het elektriciteitsnet beter in de gaten houden om overbelasting te voorkomen.
Het voordeel van grootverbruikers onder het capaciteitstarief
Eén ding is wel zeker: grootverbruikers voelen minder van het capaciteitstarief dan kleine verbruikers. Ook hier heb je als ondernemer waarschijnlijk een financieel voordeel.
- Hoewel grote stroomverslinders zoals een warmtepomp of een elektrische wagen forse pieken kunnen veroorzaken, komen grootverbruikers toch als winnaars uit de bus. Zij hadden voor de invoering van het capaciteitstarief immers al een hoog kilowattuurverbruik en werden daardoor extra zwaar belast via de nettarieven op hun stroomfactuur.
- Met de invoering van het capaciteitstarief betalen ze weliswaar nog altijd hoge netkosten, maar de extra kostprijs van het capaciteitstarief wordt wellicht gecompenseerd doordat iedere kWh stroomverbruik goedkoper wordt.