Als zonnepaneleneigenaar heb je niet altijd de mogelijkheid om de stroom die je installatie opwekt meteen te verbruiken. Om dat op te lossen kan je een thuisbatterij aanschaffen of, als je geen grote investeringen wil doen, energiedelen met iemand die de elektriciteit wel kan gebruiken. Door daar ook een bijdrage voor te vragen, verlies je zelfs de compensatie van de injectievergoeding niet.
Wat is energiedelen?
Heb jij ijverige zonnepanelen die meer stroom opwekken dan je zelf kan verbruiken? Dan denk je misschien aan energiedelen. Sinds 2022 kan je onder deze regeling het teveel aan zonnestroom letterlijk delen met je familie, vrienden of buren – gratis of tegen een prijs die je zelf bepaalt. Of je kan de elektriciteit benutten voor een tweede verblijf. Ook kmo’s en overheden kunnen aan energiedelen doen.
Er is ook de mogelijkheid om je energieoverschotten rechtstreeks aan andere afnemers te verkopen. Verder in dit artikel ontdek je er meer over.
Energiedelen als Luminus-klant
Wil jij aan energiedelen doen? Dan betaal je als particulier een jaarlijkse prijs van € 150 om dat mogelijk te maken. Bedrijven betalen € 500 per jaar dat ze energiedelen. Meer info.
Energiedelen in België
Energiedelen is mogelijk dankzij het beleidskader van Europa’s Clean Energy Package. In Vlaanderen en Brussel kan je op verschillende manieren energiedelen: met je familie, buren of vrienden, met je tweede verblijf, onder de bewoners van een appartementsgebouw, binnen energiegemeenschappen, tussen bedrijfsfilialen, etc.
In Brussel betaal je hier trouwens geen vaste kosten voor, want energiedelen wordt geregeld door netbeheerder Sibelga en niet door de energieleveranciers. Wallonië plant die mogelijkheden ook beschikbaar te maken, maar momenteel kan je daar enkel energiedelen binnen energiegemeenschappen of onder de bewoners van een appartementsgebouw. Het is (nog) niet mogelijk om energie te delen tussen de gewesten onderling, maar wel tussen de verschillende Waalse distributienetbeheerders.
De verschillende vormen van energiedelen
Wie optimaal wil profiteren van zijn zonnepanelen zorgt best voor zo veel mogelijk zelfverbruik. Dat wil zeggen dat je de zonne-energie van je panelen meteen verbruikt op het moment dat ze wordt opgewekt. Helaas kan niet iedereen daarvan profiteren. Als je bijvoorbeeld een appartement huurt, is zonnepanelen installeren niet zo vanzelfsprekend. Het voordeel van energiedelen is dat zelfverbruik voor meer mensen toegankelijk wordt. Enkele mogelijkheden:
- Energiedelen tussen de bewoners van een appartement.
- Energiedelen met dezelfde afnemer. Je kan de stroom van je zonnepanelen bijvoorbeeld gewoon benutten voor je tweede verblijf.
- Een andere mogelijkheid is energiedelen als buurt, en ook gemeenten kunnen energiedelen met kwetsbare groepen. Dat alles valt onder de noemer ‘energiegemeenschap’, maar zo’n organisatie moet wel aan een heel aantal voorwaarden voldoen.
- Peer-to-peer of persoon-aan-persoon delen komt het vaakst voor. In dat geval verkoop je jouw zonne-energie door aan familie, vrienden of buren.
De voordelen van persoon-aan-persoon energiedelen
Bij peer-to-peer energiedelen kies je één andere afnemer die mee mag genieten van de elektriciteit die jij opwekt. Dat kan zowel een natuurlijke persoon zijn, zoals een vriend of familielid, als een rechtspersoon. Lokale besturen of ondernemingen kunnen dus ook energiedelen, op voorwaarde dat het niet hun voornaamste professionele activiteit is. Of je daar een betaling voor vraagt en welk bedrag dat is, bepaal je zelf.
Welke impact heeft energiedelen op je factuur? In principe niet zo veel. In Vlaanderen blijven de distributienetkosten die door je netbeheerder worden bepaald namelijk gewoon hetzelfde. In Brussel variëren die naargelang de afstand tussen de deelnemers. Afhankelijk van je energieleverancier en je contract, kan het dat energiedelen wel wat meer werk (en dus kosten) vraagt. De injectie- en afnameprijs veranderen ook een beetje: dat verschil wordt verdeeld onder de zonnepaneleneigenaar en de afnemer.
Een voorbeeld
Isabel heeft enkele zonnepanelen op haar dak liggen die meer energie opwekken dan ze overdag kan verbruiken. Die stroom verdwijnt steeds terug op het net, waarvoor Isabel een injectievergoeding ontvangt van € 0,05 per kWh (september 2023).
Haar broer, Erwin, werkt van thuis en zou die energie eigenlijk goed kunnen gebruiken. Isabel beslist haar energie met hem te delen, zodat hij geen € 0,39 meer moeten betalen voor elke kWh die hij van het net afneemt. Om er zelf ook niets aan te verliezen, vraagt ze hem om dezelfde bijdrage die ze van haar terugleveringscontract zou krijgen (€ 0,05 per kWh). Dankzij het systeem van persoon-aan-persoon verkoop kan Erwin nu genieten van duurzame energie die € 0,34 goedkoper is.
- Let op: Het is enkel de elektriciteit zelf die goedkoper wordt. Erwin betaalt nog steeds dezelfde nettarieven en heffingen.
Op de dagen dat Isabel noch Erwin meteen de stroom verbruiken die de panelen opwekken, ontvangt Isabel nog steeds haar injectievergoeding.
De nadelen van persoon-aan-persoon energiedelen
Energiedelen klinkt als een mooie oplossing voor overtollige stroom waar je ook een centje mee kan besparen of verdienen. En dat is ook zo, maar dat voordeel is in de praktijk vaak kleiner dan verwacht en soms zelfs verlieslatend. Energiedelen doe je namelijk op zonnige momenten: de energieproductie en de consumptie van de gedeelde energie moeten in hetzelfde kwartier plaatsvinden. Dan ligt de marktprijs van elektriciteit echter vanzelf al een pak lager door het grotere energieaanbod. Op die momenten gebeurt het wel eens dat je injectievergoeding hoger ligt dan de elektriciteitsprijs, waardoor energiedelen je meer geld kost dan wanneer je een injectievergoeding zou ontvangen.
Alleen op het moment dat de injectievergoeding lager ligt dan de elektriciteitsprijs komt energiedelen voordelig uit – al is je winst op die momenten vaak niet erg groot. Om energie te kunnen delen, moet je op dat moment trouwens ook zelf verbruiken.
De voorwaarden van persoon-aan-persoon verkoop
Vroeger kon je alleen persoon-tot-persoon delen als beide partijen klant waren bij dezelfde energieleverancier. Ondertussen hoeft dat niet meer, maar niet alle energieleveranciers bieden energiedelen aan. Contacteer daarom altijd eerst je energieleverancier voor je de plannen in werking zet. Vaak heeft die zelf ook enkele voorwaarden heeft opgesteld. Veel van hen vragen bijvoorbeeld een jaarlijkse administratiekost. Bij Luminus bedraagt die € 150.
- Let op: Heb je een sociaal tarief? Die formule blijft vandaag nog steeds voordeliger dan energiedelen.