Wat is een coöperatie en wat zijn de voor- en nadelen hiervan?

Vanuit een gedeelde visie en overeenkomstige belangen is een coöperatie tussen 2 of meerdere personen vaak een voor haar aandeelhouders voordelige onderneming. Gebundelde krachten leveren immers meer op. Omdat de coöperatieve vennootschap de behoeftes van de leden voor ogen heeft, profiteren individuele leden op die manier van de voordelen van het collectief. Het is een vorm van ondernemen die elk jaar groeit, maar toch bekendheid bij het grote publiek mist.

Wat is een coöperatieve vennootschap precies?

Een coöperatieve vennootschap (CV) focust op het behartigen van de gedeelde belangen van de leden. Verschillende aandeelhouders – of coöperanten – schrijven mee aan hetzelfde verhaal. Binnen een CV is een lid enkel aansprakelijk voor het bedrag dat vrijwillig is binnengebracht. Elke coöperant kiest dus zelf zijn of haar inbreng, en op basis daarvan de hoeveelheid aandelen die hij of zij wenst. Op basis daarvan worden de voordelen van de coöperatie verdeeld onder de leden, en dit geldt voor een eventuele winst uit de activiteiten van de coöperatie. Het ledenbestand kan variëren van particulieren en ondernemingen tot verenigingen of overheden. 

Wie kan investeren in een coöperatie?

In principe kan iedereen aandeelhouder van een coöperatie worden. Niet enkel natuurlijke personen, maar ook rechtspersonen zoals bedrijven en verenigingen mogen investeren. Ook handig: de Belgische nationaliteit is in principe niet nodig, en er zijn geen leeftijdsbeperkingen. Veel ouders investeren bijvoorbeeld op naam van hun kind om een reserve aan te leggen voor later. Wel is het mogelijk dat een individuele coöperatieve vennootschap bepaalde voorwaarden aan het aandeelhouderschap oplegt. Het is dus belangrijk om je goed te informeren wanneer je wilt toetreden tot een coöperatieve vennootschap.

De nadelen van investeren in een coöperatie

Investeren in een coöperatieve vennootschap is niet zonder risico. Enkele nadelen:

  • Geen zekerheid. In tegenstelling tot je spaarboekje, heb je bij een investering in een coöperatieve vennootschap geen kapitaalbescherming. Ook is het niet zeker dat je elk jaar een dividend krijgt: dit hangt af van coöperatie tot coöperatie, de activiteiten die zij nastreven, en de algemene marktomstandigheden.
  • Geld niet meteen beschikbaar. Het geld dat je investeert, zit in aandelen van de coöperatieve vennootschap. Dit bedrag ben je dus voor een bepaalde tijd ‘kwijt’, en kan je niet meteen opvragen als je het nodig zou hebben.
  • Roerende voorheffing op dividenden. Net zoals winsten op andere aandelen betaal je ook 30% roerende voorheffing op het dividend van een coöperatieve vennootschap.

De voordelen van investeren in een coöperatie

Het kan heel voordelig zijn om te investeren in een coöperatie. Enkele interessante troeven:

  • Burgerparticipatie met sociaal engagement. Wie investeert in een coöperatieve vennootschap, laat zien dat hij of zij geëngageerd is. Als je investeert in een coöperatieve die bijvoorbeeld als doel heeft om groene energie aan te bieden aan meer gezinnen, investeer je mee in een betere wereld. 
  • Kans op een mooi rendement. Bepaalde coöperatieve vennootschappen proberen elk jaar een mooi dividend uit te keren aan hun leden. Investeren in een coöperatieve vennootschap lijkt in dat geval interessanter dan sparen. 
  • Laagdrempelig. Intekenen in een coöperatie kan meestal al vanaf een relatief laag bedrag. Daarnaast kunnen leden vaak vlot toe- en uittreden zonder veel administratief gedoe. 
  • Beperkter risico. In een coöperatieve vennootschap is de aansprakelijkheid van de aandeelhouders beperkt. Er is een strikte scheiding tussen het vermogen van de vennootschap en het privévermogen van de aandeelhouders. De aandeelhouders zijn in principe slechts aansprakelijk voor het bedrag dat ze zelf inbrengen.

Informeren naar de risico’s

Hoewel het privévermogen van de leden beschermd wordt, is investeren nooit een nulrisico. De aandelen spreiden, houdt het risico wel lager. Belangrijk is om je te blijven informeren. Een coöperatieve organisatie is aan strenge regels gebonden. Alle informatie moet transparant en controleerbaar zijn voor de leden. Lees daarom niet alleen de projectinfobrochure, maar bekijk ook de statuten en het jaarverslag van de coöperatie nauwkeurig. De statuten vormen het contract tussen de vennoten en bepalen het werkingskader. Een geïnformeerde belegger is er meer dan twee waard! 

Duurzaamheid wint terrein

De laatste jaren staan heel wat energiecoöperaties in de kijker. Omdat burgers veel meer begaan zijn met de uitputting van bepaalde grondstoffen dan vroeger, vormen deze coöperaties een impactvolle investering voor de toekomst. Enkele goede voorbeelden zijn de coöperaties ‘Luminus Wind Together’ en ‘Lumiwind’ van energieleverancier Luminus. Met 270 Belgische windturbines op het vaste land (en grootse plannen voor uitbreiding tegen 2027) is Luminus de nummer één op het vlak van windenergie in eigen land. Met die expertise willen we particulieren en bedrijven verenigen om samen een actieve bijdrage te leveren aan een CO2-neutrale omgeving.

Investeren in zo’n coöperatie is voor een stuk meebouwen aan de toekomst met een positieve impact voor de coöperanten en voor onze samenleving. Zeker het overwegen waard!