Vervuilende apparaten worden steeds meer vervangen door hun elektrische tegenhangers. Een goede zaak, want zo dragen we zorg voor het milieu. Maar met die toevloed van nieuwe toestellen, al dan niet geconnecteerd en met slimme technologie, rijst ook de vraag om beter energiebeheer. Dankzij de komst van de digitale meter heeft iedereen binnenkort de mogelijkheid om zijn energieverbruik nauwkeurig in de gaten te houden en aan te passen: home-energy-managementsystemen (HEMS) maken van je digitale meter een echte slimme meter.
Wat is een home-energy-managementsysteem?
Een HEMS is een technologieplatform dat je aan je digitale meter koppelt. Het systeem geeft huishoudens de mogelijkheid om hun energieverbruik beter te beheren door uitgebreide informatie te verstrekken over de apparaten in huis en hun verbruikspatronen. Samen met de bewoners gaan ze op zoek naar manieren om het verbruik te verminderen.
Niet zonder digitale meter
Om een HEMS te installeren heb je dus eerst een digitale meter nodig. Die beschikt over twee poorten die noodzakelijk zijn voor de werking van een HEMS en waarop het systeem kan worden aangesloten:
- De P1-poort die voortdurend data over het verbruik uitstuurt
- De S1-poort die de data ter beschikking stelt van een gekoppeld systeem
De digitale meter houdt dus nauwkeurig de energiegegevens bij en beschikt over communicatietechnologie, bijvoorbeeld om meterstanden automatisch door te geven aan de netbeheerder. Toch heeft de digitale meter zijn bijnaam van ‘slimme meter’ pas verdiend wanneer hij gekoppeld wordt aan een HEMS: alleen zo wordt de informatie inzichtelijk en kan je er zelf echt mee aan de slag.
De hardware en software van HEMS
Home-energy-managementsystemen bestaan uit twee grote componenten: de hardware en software. Die hebben elk een specifieke vorm en functie.
- Hardware
Meestal gaat het om een ‘hub’-apparaat: een centraal systeem dat de communicatie verzorgt tussen jou als gebruiker en alle toestellen in het gebouw. Soms wordt ook de energieleverancier in deze communicatieloop opgenomen.
- Software
De software schept orde in die communicatie via een draagbaar emissiesysteem (meestal een app of webportaal). Via deze interface kunnen gebruikers het verbruik van elk apparaat monitoren en controleren.
Maar wat doet een HEMS juist?
De precieze toepassingen verschillen van HEMS tot HEMS. Sommige systemen focussen op een verhoogde energie-efficiëntie, andere op de automatische bediening van toestellen om veiligheidsredenen – of gewoon voor meer comfort. Maar doorgaans kan je met een HEMS met deze informatie aan de slag gaan:
- Apparaatgegevens die je vertellen welke apparaten aan staan en hoeveel energie ze verbruiken.
- Waarschuwingen over hoe de energie gebruikt wordt – en opgewekt, in het geval van zonnepanelen
- Vergelijkingen tussen het vroegere en huidige verbruik, om trends te identificeren.
- Automatische optimalisatie van verbruik op basis van jouw voorkeuren, zoals apparaten in- of uitschakelen volgens bepaalde schema’s of voorwaarden.
- Sommige systemen leren zelfs uit je verbruiksgewoonten en passen de patronen (semi-) automatisch toe.
Bovendien kan je via een HEMS elektrische apparaten op afstand in- en uitschakelen of hun werking aanpassen. Handig als je bijvoorbeeld de verwarming bent vergeten uit te schakelen! Ook de werking van zonnepanelen en thuisbatterijen kan je met een HEMS perfect afstemmen op de noden van het moment. Én je tarieven worden in beschouwing genomen: win-win!
De grote voordelen op een rij
- Een HEMS zorgt voor de meest efficiënte energiegewoonten aan een zo laag mogelijke prijs.
- Je vermijdt verspilling, want vergeten toestellen schakel je vanop afstand uit.
- Zonnepaneleneigenaars verhogen hun zelfconsumptie, waardoor er minder stroom verloren gaat aan het net. Die zou je anders achteraf duurder moeten terugkopen.
- Door toestellen op elkaar af te stemmen en gespreid te laten werken, vermijd je hoge verbruikspieken – dat is extra belangrijk omwille van het capaciteitstarief.
- En het is de meest comfortabele manier om met je energie om te gaan: je bent altijd op de hoogte en past de werking van toestellen makkelijk naar jouw zin aan.
Een mooie toekomst
Door de komst van de digitale meter hebben we in de toekomst dus de mogelijkheid om ons verbruik slim te beheren, met een lage energierekening en maximaal comfort tot gevolg.
Helaas zullen we nog wel een tijdje moeten wachten voor de systemen helemaal op punt staan. Momenteel zijn ze nog weinig toegankelijk voor particulieren, vanwege hun complexe installatieproces en kostprijs. En vergeet ook niet dat je niet zomaar elk toestel vanop afstand kan bedienen.
Wie heeft er dan baat bij een HEMS? Vooral eigenaars van warmtepompen en elektrische laadpalen. Deze apparaten zijn prima uitgerust om te communiceren met home-energy-managementsystemen en leveren je een flinke besparing op als je de gebruiksgewoonten optimaliseert.