De Vlaamse Energieregulator (VREG) introduceerde op 1 januari 2023 het capaciteitstarief, om overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen. Door deze nieuwe berekening van je netkost groeit in Vlaanderen de vrees voor een duurdere energiefactuur. Gelukkig is die zorg voor de meeste gezinnen onterecht. Voor gezinnen met grote verbruikers, zoals een elektrische wagen of warmtepomp, is er wel een aanpassing nodig in hun verbruiksgedrag. Al hoef je geen comfort te verliezen om eventuele nettariefstijgingen te verhinderen. We scheppen duidelijkheid.
Wat is het capaciteitstarief?
De VREG introduceerde op 1 januari 2023 het capaciteitstarief, de nieuwe berekening voor jouw gebruik van het elektriciteitsnet. Vandaag betaal je ook al een distributienetkost (ook wel ‘nettarief’ genoemd), maar vanaf volgend jaar verandert de manier waarop die wordt berekend.
Voordien werden je netkosten gebaseerd op je totale afname in kilowattuur (kWh), maar sinds begin 2023 kijkt de netbeheerder maandelijks naar je hoogste kwartierpiek in kilowatt (kW) – geregistreerd door je digitale meter. Dit wordt je maandpiek genoemd. Schakel je bijvoorbeeld gedurende vijftien minuten alle energieverslindende toestellen tegelijk in, dan gaat je maandpiek flink de hoogte in.
Heb je nog een analoge meter? Dan bestaat een deel van je nettarief uit een vaste kost (die overeenkomt met een minimum van 2,5 kW) en een ander deel blijft berekend zoals voorheen: op basis van je werkelijke verbruik. Meer over de berekeningswijze lees je in dit artikel: “De VREG introduceert het capaciteitstarief. Wat houdt dat in?“
Maandelijks of jaarlijks afgerekend:
- Als je energieverbruik maandelijks wordt afgerekend, wordt het nettarief op basis van die maandpiek bepaald: hoe hoger de piek, hoe hoger je netkosten.
- Voor de meeste verbruikers (huishoudens en kleine ondernemers) wordt het energieverbruik jaarlijks afgerekend. In dat geval wordt het gemiddelde genomen van je maandpieken van de laatste 12 maanden. Met dat gemiddelde wordt dan je effectieve netkost bepaald.
Stijgt mijn factuur na invoering van het capaciteitstarief?
Nee, je energiefactuur stijgt niet per definitie. Met gewone huishoudtoestellen is het bijna onmogelijk om uitzonderlijke pieken te veroorzaken. Integendeel, door slim om te gaan met je verbruik kan je zelfs besparen op je distributienetkosten. En dat zelfs zonder al te veel moeite en opvolging. We delen onze voornaamste tips.
5 tips om je capaciteitstarief te drukken
1. Spreid je elektriciteitsverbruik
De algemene regel is: probeer zo weinig mogelijk energieverslindende toestellen tegelijkertijd te gebruiken en je energieverbruik te spreiden. Dus niet je elektrische auto opladen terwijl er was in de droger zit en je de airconditioning op volle toeren laat draaien.
Heb je wel af en toe zo’n maandpiek omdat het niet anders kan? Geen zorgen: je piek van die maand telt maar voor 1/12de mee voor de berekening van je jaarlijkse capaciteitstarief. Meer over die berekening lees je hier.
2. Laat je digitaal helpen
Koppel een energy management app aan je digitale meter voor een gedetailleerd overzicht van je elektriciteitsverbruik. Je kan hiermee zelfs meldingen instellen wanneer je aan een piek zit. Zo blijf je zonder enige moeite op de hoogte van je verbruik en kan je gemakkelijk toestellen uitschakelen wanneer nodig. Met Luminus EnergyControl Monitor ga je zo voor een optimale besparing.
3. Installeer zonnepanelen
Wanneer je zonnepanelen hebt, kan je jouw verbruik afstemmen op de piekproductiemomenten van je panelen. Hoe hoger die zogenaamde zelfconsumptie, hoe minder gebruik je maakt van het elektriciteitsnet, hoe lager je capaciteitstarief.
4. Investeer in een thuisbatterij
Als je al zonnepanelen hebt, is een thuisbatterij mogelijk een slimme investering – zeker in combinatie met een elektrische wagen of warmtepomp. Je kan met een thuisbatterij aan peakshaving doen. Dat is letterlijk: je verbruikspieken ‘afvlakken’ door de in je thuisbatterij opgeslagen energie in te zetten wanneer je verschillende energieverslindende apparaten tegelijkertijd gebruikt. Je kan zelfs instellen dat dit automatisch gebeurt, zodat je nooit een bepaald piekverbruik overstijgt.
5. Ga voor traag opladen
Als je een elektrische wagen hebt, kan je die heel snel opladen, in de zogenaamde ‘max’-modus, of trager, in de ‘eco’-modus. Het is onder het capaciteitstarief aangeraden om je e-car over een langere periode op te laden om je verbruik te spreiden. Zo kan je bijvoorbeeld een paar uur tijdens de nacht gebruiken om je e-car op te laden voor de volgende ochtend.