De verschilmakers #7: Out Of Use

Out Of Use recycleert ICT-, elektrisch en elektronisch afval, en dat op een duurzame en verantwoorde manier. Al van in het prille begin legt oprichter Mark Adriaenssens de lat hoog: met een recyclagepercentage van 89,96 procent is Out Of Use zonder twijfel een succesvolle verschilmaker.

Mark Adriaenssens werkte voordien tien jaar als operationeel directeur, voor maar liefst zes verwerkingsbedrijven van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur in vier verschillende landen. In 2009 richtte hij uiteindelijk zijn eigen bedrijf op: Out Of Use.

Vanwaar de naam ‘Out Of Use’?

“Eigenlijk was dat niet de eerste keuze. ‘Unplugged’ zou het bedrijf noemen. Maar als je dat ingeeft via Google, krijg je gigantisch veel muziek te horen, en dat is natuurlijk niet de bedoeling. En toen kwam ‘Out Of Use’ uit de bus. De naam zegt alles waar wij voor staan: als je apparaten niet meer werken, en dus out of use zijn, dan breng je die gewoon naar ons.”

Wat doet Out Of Use dan precies?

“We recycleren alle mogelijke elektrische en elektronische apparaten. Geen huishoudelijke apparaten, want die breng je gewoon naar het containerpark en worden nadien door Recupel verwerkt. Wel alle apparaten die met het bedrijfsleven te maken hebben, dat zijn dan computers, laptops, smartphones, tablets, printers… Wij zijn eigenlijk zoals Recupel, maar dan voor de B2B-sector.”

En hoe verloopt zo’n recyclageproces precies?

“Het materiaal wordt eerst bij de klant opgehaald, of mensen brengen hun oude gsm of een computer die niet meer werkt naar ons. Daarna depollueren we de apparaten. Dat wil zeggen dat we alle milieubelastende elementen eruit halen, zoals olie, asbest, inktpatronen, kwik en loodbatterijen. Wat overblijft, verwerken we tot 54 verschillende fracties, zoals harde schijven of moederborden bijvoorbeeld. Dat gebeurt door middel van demontage: we halen de hele computer uit elkaar zodat alle kleine onderdelen overblijven. De eindverwerking tot secundaire grondstoffen laten we over aan gespecialiseerde verwerkers. Het ijzer bijvoorbeeld gaat naar een smeltoven. Daar wordt het materiaal verwerkt tot grondstof om allerlei nieuwe voorwerpen te maken, zoals gereedschap of constructiebalken.”

Gebeurt dat allemaal in jullie atelier?

“Neen. Onze strategie is eigenlijk heel simpel: uitbesteden wanneer het kan, zelf doen wanneer het moet. Het milieu komt voor ons op de eerste plaats, maar als organisatie vinden we de menselijke kant van het verhaal ook belangrijk. Binnen het bedrijf zelf werken bijvoorbeeld voornamelijk langdurig werklozen en 55-plussers, die het vaak moeilijk hebben om een job te vinden. Maar we werken ook samen met een paar sociale instellingen, voor de demontage van de apparaten bijvoorbeeld. Zoals het Universitair Psychiatrisch Centrum in Bierbeek, of Dé Werkplaats in Herent, waar personen met verstandelijke en meervoudige handicaps werken.

De opdrachten zijn erg verschillend. Dat kunnen heel eenvoudige dingen zijn, zoals cd’s uit een hoesje halen, of stekkertjes afknippen. Daarnaast werken we nog samen met de gevangenis in Leuven, zodat de gedetineerden zelf voor een inkomen kunnen zorgen én iets makkelijker kunnen re-integreren wanneer ze hun straf hebben uitgezeten. We hebben bijvoorbeeld een reeks van 35.000 decoders laten demonteren. Ze halen dan uit élk apparaat de harde schijf en verwijderen alle data, zodat die nadien opnieuw gebruikt kunnen worden.”

Dus jullie recycleren niet alleen het materiaal, maar maken ook apparaten opnieuw gebruiksklaar?

“Dat klopt. We zijn in de eerste plaats een milieubedrijf. En wat is er beter dan de apparaten goed te recyclen? Apparaten langer gebruiken. We doen dus altijd eerst een selectie op hergebruik. En als een smartphone of een laptop nog bruikbaar is, geven we het toestel een tweede leven.”

Hoe doen jullie dat dan?

“Bij ons komen vooral IT-apparaten binnen, wat wil zeggen dat die vol persoonlijke data staan van de vorige eigenaars. Dus voor het apparaat opnieuw gebruikt kan worden, is het belangrijk dat alle persoonsgegevens volledig verwijderd worden, zodat er geen enkele link is naar de vorige eigenaar. Zelfs een kleine sticker, van een vorig bedrijf bijvoorbeeld, wordt verwijderd. Door de nieuwe privacywetgeving is dat belangrijker dan ooit.”

Wat gebeurt er met de toestellen die hergebruikt kunnen worden?

“Die bieden we te koop aan, maar enkel en alleen in België. Wij voeren absoluut niets uit naar Afrika of Azië. Sterker nog, in Molenbeek hebben we een depot waar we die tweedehandstoestellen aanbieden om de digitale kloof, die toch nog steeds in België bestaat, te dichten. Want nog lang niet iedereen heeft op dit moment toegang tot het internet. Het gaat dan vooral om de ouderen, die niet met computers en smartphones werden grootgebracht, maar ook de kansarme gezinnen. Daarom verkopen wij onder andere computers en laptops aan heel democratische prijzen.”

Jullie denken dus niet alleen aan het milieu, maar ook aan het maatschappelijke aspect?

“Inderdaad. Zoals eerder aangehaald werken we samen met zo’n dertien sociale instellingen, maar het milieu komt wel altijd op de eerste plaats. Vandaar dat we ook samenwerken met Natuurpunt. Wanneer bedrijven materiaal bij ons binnenbrengen, betalen wij hén hiervoor. En niet andersom.  Wij geven de klant dan de keuze om die vergoeding af te staan, ofwel aan een goed doel naar keuze ofwel aan Natuurpunt. En als het naar Natuurpunt gaat, dan kopen we één vierkante meter grond én planten we één boom per computer of per laptop die we voor de klant mogen recyclen. Dus elke computer, elke laptop, elke smartphone wordt uiteindelijk een boom. Als de klant voor Natuurpunt kiest tenminste. Die boom doet dan op lange termijn de CO-uitstoot die ontstaan is door het gebruik en de productie van het toestel teniet. Win-win!”

Maar ook de gewone burger kan bij jullie terecht?

“Iedereen is welkom. Omdat het bij grote bedrijven vaak om grote hoeveelheden toestellen gaat, halen we die zelf op. Maar ook particulieren kunnen hun smartphone of hun laptop een tweede leven geven bij ons. Zij kunnen die makkelijk binnenbrengen in ons atelier in het Limburgse Beringen. Maar een smartphone kun je ook gewoon in een envelop opsturen. Ook dan gaat de opbrengst naar Natuurpunt.”

Wat is jullie grote missie?

“In de eerste plaats willen we zoveel mogelijk gevaarlijk afval de wereld uit helpen. Dat doen we door goed te recyclen en niets te exporteren naar het buitenland. Maar zoals al eerder gezegd: wat is er beter voor het milieu dan hergebruik? Dus daar begint ons verhaal.”

En tot slot, wat is jouw ultieme besparingstip om de levensduur van toestellen te maximaliseren?

“De nieuwe technologie helpt je om de oude langer te gebruiken. Google, Dropbox… Het zijn allemaal tools die je helpen om makkelijk allerlei informatie te verzamelen, zonder dat het je toestel zelf belast. Want Google en Dropbox bijvoorbeeld draaien allemaal in de cloud. Als je daar dus gretig gebruikt van maakt, kun je je toestel langer gebruiken.”

Lees ook ons artikel: Zero Waste Belgium wil de afvalproblematiek in België aanpakken.