De verschilmakers #46: WePlog

Heb je al gehoord van plogging? De aandachtige lezer herkent mogelijk ‘jogging’. Zet daar nog plockavoor, wat ‘verzamelen’ in het Zweeds betekent, en je kent de betekenis: al wandelend of joggend zwerfvuil opruimen. Om de ploggers het leven wat makkelijker te maken, bedachten Bernard en Alex de app WePlog. Hoe ze precies het verschil maken, ontdek je in dit inspirerende interview!

Wat is WePlog en hoe is het allemaal begonnen? 

Bernard: “In heel wat dorpen en steden staat zwerfvuil hoog op de agenda. Dat was in mijn thuishaven Sint-Martens-Latem niet anders. Ik heb twaalf jaar lang in de milieuraad gezeteld, en ik moet toegeven: we wisten zelf niet hoe we de problematiek moesten aanpakken. Vrijwilligers trokken de straten op, zonder van elkaar te weten wie waar ging opruimen. Eerlijk? Ze liepen rond als kippen zonder kop. (lacht) Met héél goede bedoelingen, natuurlijk. Maar het was gewoon niet doeltreffend. De milieuambtenaar hield alles nauwkeurig bij: de geplogde straten, de hoeveelheid zwerfvuil, … Maar daar gebeurde verder niets mee. Dat moest beter, dacht ik. Samen met Alex, die ik ken van vzw Bosbehoud, bedachten we een app die wat wegheeft van Waze. De app wijst je niet de weg, maar laat perfect zien in welke straten er recent geplogd is en waar je nog zwerfvuil kan vinden.”

Hoe werkt het precies en wie kan het allemaal gebruiken?

Bernard: “Eens je WePlog op je telefoon hebt staan en je geregistreerd bent, kan het ploggen beginnen. Het principe is simpel: de kaart laat meteen zien waar je bent. Kleurt een straat groen, dan wil dat zeggen dat een andere WePlogger je net voor is geweest. Is een weg rood, dan is de kans groot dat je daar wél zwerfvuil vindt. Onze applicatie is trouwens niet alleen bedoeld voor vrijwilligers. Zo zijn er intussen al heel wat steden en gemeenten die met WePlog hun zwerfbeleid in nette banen leiden. En in de app kun je ook groepen aanmaken om met een bende enthousiaste vrienden, familieleden of collega’s te ploggen. Een school of een bedrijf kan uiteraard ook een plogactie op poten zetten.” 

Hoeveel ‘WePloggers’ hebben jullie al?

Alex: “We lanceerden WePlog in december 2019 en sindsdien werd de app al bijna 10.000 keer gedownload. Als het gaat over de actieve ploggers, zitten we momenteel aan zo’n 5.000 leden.”

Jullie willen mensen sensibiliseren, ze aanzetten tot actie. Ligt er dan zoveel zwerfvuil in onze straten? 

Alex: “Toch wel. In 2017 werd in Vlaanderen alleen al 18.000 ton zwerfvuil verzameld door de stadsdiensten. Goed voor vijf (!) vrachtwagens per dag, elke dag van het jaar. En dan gaat het alleen nog maar over zwerfvuil dat opgeruimd werd, want er blijft nog altijd heel wat liggen. Het is trouwens geen typisch Belgisch probleem. Al zijn er wel landen die het beter doen. In Zwitserland doen ze bijvoorbeeld wél de moeite om een lucifer in een vuilnisbak te gooien die tien meter verder staat, terwijl in ons land blikjes en sigarettenpeuken zonder schuldgevoel op de grond worden gegooid.” 

Is zwerfafval vooral te vinden in de grote steden of ook op de boerenbuiten?

Bernard: “Óveral, jammer genoeg. Al zien we het meeste zwerfvuil langs fietswegen en drukke verkeersassen liggen. Wist je trouwens dat zwerfvuil nog meer zwerfvuil aantrekt? En dat zwerfvuil ook meer vormen van criminaliteit aantrekt? Hoog tijd dus om er komaf mee te maken. Al zou voorkomen natuurlijk nog altijd beter zijn dan genezen.”

Hebben jullie een idee wat de impact van jullie plogacties is? 

Alex: “We weten dat verpakkingen van on-the-go-consumpties en sigarettenpeuken het vaakst op de weg liggen. Maar WePlog houdt dat eerlijk gezegd niet bij. Daar bestaan al honderd-en-een andere apps voor. Denk maar aan Litterati en de Plastic Avengers-app. WePlog houdt wel bij hoeveel kilometer je hebt geplogd en hoeveel zwerfvuil je verzamelde. Momenteel wordt er elke maand zo’n 5.000 kilometer zwerfvuil geruimd met WePlog.”

Wat heb je allemaal nodig om te ‘ploggen’?

Bernard: “Het belangrijkste is een open geest. Als je gaat ploggen, loop je in de kijker. Mensen die je bezig zien, vragen zich af: waarom zou iemand in godsnaam in zijn vrije tijd de rommel van een ander opruimen? Maar net dat zet mensen aan om twee keer na te denken voor ze zelf iets op de grond gooien. Wat je vooral moet onthouden: je ruimt geen vuil op van een ander, je ruimt op om je buurt proper te houden. Je ruimt dus op voor anderen.”

Alex: “En verder heb je niets meer nodig dan een grijper, een paar handschoenen en een vuilniszak.” 

Hebben jullie de komende jaren nog wilde plannen met WePlog? 

Bernard: “Het belangrijkste is om met WePlog mentaliteitswijzigingen te veroorzaken. Dat duurt uiteraard járen. Alex en ik zijn er wel van overtuigd dat het kan. Kijk eens naar rijden onder invloed of roken in restaurants … Dat was vroeger doodnormaal, maar nu staan mensen daar anders tegenover.” 

Alex: “Natuurlijk hopen we ook dat WePlog niet alleen in België maar ook ver daarbuiten gebruikt wordt. Momenteel zitten we al in de Benelux, Denemarken, Estland, Duitsland en zelfs in Centraal-India!” 

Zijn jullie ook in het dagelijkse leven, bij jullie thuis, bezig met ecologie?

Alex: “Tuurlijk wel, maar Bernard en ik zijn ook maar mensen, dus soms weten we zelf niet goed waar eerst te beginnen. Sowieso proberen we zoveel mogelijk verpakkingen te vermijden, sorteren we ons afval, doven we zo vaak als mogelijk de lichten, eten we minder vlees … Ik heb trouwens ook zonnepanelen op mijn dak liggen en we zijn allebei voorstander van groene energie.”

Om af te sluiten: als jullie de lezers één gouden tip zouden mogen geven om hun milieu-impact te verlagen, welke zou dat dan zijn?

Bernard: “Afval in de vuilnisbak gooien! En je gewoontes in vraag stellen. Dat is het begin van verandering. Met WePlog willen we niemand een schuldgevoel aanpraten. We willen mensen helpen om zelf hun steentje bij te dragen. Wandel je graag? Neem dan voortaan een handschoen en een zak mee. En de dikke duimen van passanten, die krijg je er gratis en voor niets bij!”