De verschilmakers #37: Komrads

Wat als twee wereldliefhebbers plots een sneakermerk in handen krijgen? Dan ziet Komrads APL het levenslicht. Een duurzame, Belgische sneaker gemaakt van appelleer. Je leest het goed: appelleer! Het inspirerende gesprek met verschilmakers Mark en Greet uit 2021 lees je hieronder. Of beluister de fonkelnieuwe podcastaflevering die tot stand kwam in samenwerking met Verschilmaker Sustainababbels:

Wat is Komrads APL en hoe is het allemaal begonnen? 

Mark: “Vroeger runde ik een reclamebureau dat nogal edgy was in sociale media en jongerencommunicatie. MTV was indertijd een grote klant, en voor een actie had ik honderd witte schoenen nodig. Ik dacht meteen terug aan een iconische canvassneaker van in de jeugdbeweging. In Limburg vond ik hiervan nog een zeldzame importeur, en die vertelde me het verhaal achter deze sneaker. Dat het tijdens de Koude Oorlog de Russische tegenhanger werd van de westerse Converse, en dat het verhaal van de sneaker helaas op zijn einde liep. Dat wilde ik niet laten gebeuren. Met het reclamebureau deed ik een hele rebranding om de sneaker nieuw leven in te blazen, maar volgens de importeur begreep niemand ons verhaal. Mijn vrouw Greet en ik waren intussen zó verliefd geworden op deze iconische canvassneaker, dat we voorstelden om het zelf over te nemen. En zo hadden we plots een sneakermerk in handen, dat we de naam Komrads gaven. Een knipoog naar het Russische verleden.”

Komrads schoenen

Vanwaar het idee om een duurzame sneaker te ontwerpen?

Greet: “Als gezin proberen we al langer ons steentje bij te dragen aan onze planeet door duurzamer te leven. En toen onze kinderen begin 2019 gingen betogen in Brussel voor ‘brossen voor de bossen’, wisten we dat we niet alleen thuis, maar ook met onze sneaker een verschil konden maken. Aan de keukentafel zijn we beginnen brainstormen.”

Van idee tot milieubewuste schoen: dat was wellicht geen makkelijk proces? 

Mark: “Dat is een understatement (lacht). Eerlijk? We waren een beetje naïef, want hoe moeilijk kon het zijn om een duurzame sneaker te maken? Héél moeilijk, bleek dus! In ons hoofd hadden we een duidelijk beeld: we wilden geen grondstoffen uit de grond halen, geen dieren doden, zo weinig mogelijk plastic gebruiken en zo dicht mogelijk bij huis produceren.”

Greet: “Aan de keukentafel ben ik beginnen schetsen, maar een sneaker ontwerpen, is een echte kunst. Dus zochten we hulp. En die vonden we bij een Antwerpse ontwerpster. Tegelijk onderzochten we samen met studenten van de Arteveldehogeschool of er wel interesse en een markt was voor een duurzame sneaker. Het antwoord was overduidelijk ‘ja’. Eerst gingen we aan de slag met gerecycleerd plastic en synthetisch leer, maar daar wilden we liever zover mogelijk van wegblijven. In 2018 hoorden we dan voor het eerst over appelleer en waren Mark en ik, na heel wat testen, overtuigd dat we het perfecte materiaal voor onze nieuwe duurzame collectie gevonden hadden. En zo maken we nu dus een sneaker van appelleer.” 

Wat maakt de Komrads APL zo duurzaam?

Greet: “De zool is gemaakt van gerecycleerd rubber, de binnenkant van gerecycleerd katoen en de buitenkant van appelleer. Dat leer is gemaakt van de klokhuizen en schillen van Italiaanse appels, wat vroeger trouwens gewoon lag weg te rotten op de afvalberg. Stuk voor stuk milieubewuste materialen dus. Zelfs de metalen veterringetjes zijn helemaal verdwenen. Ja, er zit wel nog plastic derivaat in het appelleer van de sneaker, maar dat is echt nodig om de levensduur van de schoen te verlengen …”

En wat als de sneaker helemaal versleten is?

Mark: “Zowat alle sneakermerken leggen de verantwoordelijkheid bij de klant, waardoor de meeste afgedragen schoenen gewoon op de vuilnisbelt belanden. Wij willen de verantwoordelijkheid zelf weer opnemen. Onze ambitie is om al wie een paar Komrads koopt, ze gewoon te laten terugsturen als ze versleten zijn. In Portugal hebben we een fabriek gevonden waar de afgedragen sneakers vermalen worden tot kleine korrels, die wel wat weghebben van couscous (lacht). Die worden dan verwerkt in de zolen van een nieuw paar Komrads.”

Dat is heel mooi! Komrads APL wordt dus niet in eigen land geproduceerd, maar wel in Portugal. Vanwaar die keuze?

Greet: “Omdat Portugal al veel verder staat als het gaat om duurzaamheid, zowel in materialen als productieproces. Maar het was voor ons ook belangrijk om de grondstoffen dicht bij de fabriek in te kopen. Het appelleer komt uit Italië, al de overige materialen uit Portugal en Spanje. Op die manier kunnen we de CO2-uitstoot zo klein mogelijk houden. Ja, de productie is daardoor duurder maar het levert ons wel een prachtige, duurzame sneaker op.”

Het is super dat jullie de schoenenwereld een stukje duurzamer willen maken, maar is die dan zo vervuilend?

Greet: “Choquerend zelfs … Alleen al de werkomstandigheden in de sneakerindustrie, zo mensonterend. Dat dat anno, toen 2015, nog bestond? Daar wilden we absoluut niets mee te maken hebben! Maar ook de gigantische hypotheek die de industrie nog steeds legt op de planeet. Elk jaar verdwijnt er bijvoorbeeld een groot stuk Amazonewoud, om palmolie- en rubberplantages aan te leggen. Om dan nog maar te zwijgen over de afvalberg die gecreëerd wordt.”

Mogen we in de toekomst nog wilde, duurzame plannen verwachten van Komrads? 

Mark: “Wel, in augustus of september hopen we onze gloednieuwe sneakerlijn te lanceren. En dat is er eentje met schoenen die gemaakt zijn uit plastic uit de oceaan. Momenteel werken we samen met het Spaanse bedrijf Seaqual, dat met lokale vissers plastic uit de Atlantische Oceaan vist. Van al dat afval wordt uiteindelijk stof gemaakt, dat wij gebruiken voor een nieuwe sneaker. Spannend!”

Komrads sneakers

Passen jullie die bewuste mindset ook op andere vlakken van jullie leven toe?

Greet: “Absoluut. Nog voor Mark en ik onze schouders onder Komrads zetten, gebruikten we al minder water, sorteerden we flink, haalden we zo min mogelijk plastic in huis en gingen we met de trein op reis in plaats van met de auto. En tegenwoordig denken we ook twee keer na voor we iets nieuws kopen. We stellen ons altijd de vraag ‘Hebben we dat wel écht nodig?’”

Als afsluiter: wat is jullie ultieme duurzame tip die je de lezer wil meegeven?

Mark: “Waarom het moeilijk maken als het ook makkelijk kan? Zo geven wij ook onze spullen graag een tweede leven. Onlangs had onze dochter Rosie nog poppen liggen en een speelgoedbadkamertje. Dat zat al in een doos om naar het containerpark te brengen. Uiteindelijk hebben we alles grondig gepoetst, toffe foto’s van het speelgoed gemaakt en op een tweedehandsplatform te koop gezet. Het was onmiddellijk verkocht. Rosie was zó blij dat ze een meisje van drie gelukkig had gemaakt. Wat wil je nog meer?”