Minder plastic verbruiken. Dat kan perfect. Vorig jaar trok Ineke Van Nieuwenhove aan de alarmbel met de eerste editie van Mei Plasticvrij. Het voorbije jaar ging ze nog een stap verder met de herbruikbare beker Billie Cup. En daar stopt het niet, want ook in huis doet ze er alles aan om zo weinig mogelijk energie te verbruiken. De geknipte Verschilmaker voor Luminus dus.
De meesten kennen je als co-oprichtster van de bewustwordingscampagne Mei Plasticvrij. Hoe is die campagne ontstaan?
Ineke Van Nieuwenhoven: “Twee jaar geleden postte Anne Wislez op Facebook een filmpje van de onderwaterfotografe Caroline Power. Wat zag je op die beelden? Een kilometerslange sliert van plastic flessen, borden en bestek. Onvoorstelbaar! Met een paar vriendinnen hebben we toen beslist dat het zo niet verder kon. Dat we iéts moesten doen. Eigenlijk wilden we iets kleins doen, maar dat is een beetje uit de hand gelopen (lacht). In de goede zin natuurlijk. En plots was een hele campagne geboren. De timing was gewoon perfect. Dagen Zonder Vlees ging niet door. En de Britse bioloog en tv-maker David Attenborough bracht plastic waste onder de aandacht. Het thema kwam dus hoger op de politieke agenda. De mensen waren klaar voor Mei Plasticvrij.”
Wat is het doel van de campagne, die in 2018 meteen een groot succes was?
Ineke: “Mei Plasticvrij is vooral een bewustwordingscampagne over de impact van onze plasticconsumptie op het milieu. Het doel is dan ook vrij simpel: één maand lang zo weinig mogelijk plastic in huis halen. Maar tegelijkertijd willen we met Mei Plasticvrij ook het thema op de kaart zetten én houden, om de overheid en de producenten te vragen om actie te ondernemen. Gelukkig hebben we de voorbije twee jaar toch al een paar mooie veranderingen gezien.”
Zoals de supermarkten die plastic zakjes bannen?
Ineke: “Inderdaad. Al wil ik dat niet louter op het conto van Mei Plasticvrij schrijven. De campagne heeft mensen doen nadenken over plastic afval. En oplossingen geboden door handige tips te verspreiden. We zien wel degelijk dat de burgers beter nadenken vooraleer ze hun winkelkar volladen met plastic verpakkingen of alles zomaar in de vuilnisbak smijten. Onlangs vertelde iemand me dat ze haar ogen niet kon geloven toen ze in het tv-programma ‘Komen Eten’ iemand groenteschillen in het restafval zag gooien. ‘Dat hoort toch op de composthoop’, zei ze ontdaan.”
In 2019 ging je nog een stapje verder en lanceerde je de Billie Cup. Kan je eens uitleggen wat dat precies is?
Ineke: “Simpel: de Billie Cup is een herbruikbare koffiebeker die je in een koffiebar kunt krijgen. Je betaalt één euro waarborg en als je hem na gebruik terugbrengt, dan krijg je je geld gewoon terug. Het leuke is dat je de beker niet in dezelfde koffiebar hoeft terug te brengen, maar dat je in elke deelnemende zaak van ons netwerk terecht kunt. Zelfs al ligt die in een andere stad. Als pendelaar kun je dus perfect je koffie in Antwerpen kopen en de beker na je treinrit in Brussel weer afgeven.”
Hoe is dat idee precies ontstaan?
Ineke: “Het waarborgsysteem bestond al op feestjes en festivals, maar nog niet in het dagelijkse leven. En dat terwijl bijvoorbeeld één koffiestandje in het station van Mechelen en Antwerpen-Berchem honderden meeneemkoffies per dag verkoopt, waarvan de bekers allemaal in de vuilnisbak terecht komen. In ons land alleen praten we dagelijks over tienduizenden wegwerpbekers. Met de Billie Cup bieden we een laagdrempelige oplossing. De Billie Cups kunnen tot wel duizend keer opnieuw gebruikt worden en op het einde van hun leven worden ze gerecycleerd. Jammer genoeg niet tot nieuwe bekers, dat laat de voedselwetgeving nog niet toe. Terwijl het perfect zou kunnen. De cirkel is dus nog niet helemaal rond, maar hopelijk kunnen we dat in de toekomst nog realiseren. Tegelijk gebruiken we het verhaal van Billie Cup om mensen bewust te maken dat we moeten kiezen voor deeleconomie als we onze planeet minder willen belasten. Een koffiebeker is hier perfect voor. Iedereen drinkt koffie. Het is geen ver-van-mijn-bedshow.”
Waarom vind je het zo belangrijk om bewust om te gaan met plastic en afval in het algemeen?
Ineke: “Het loopt de spuigaten uit! De Belg is een goede sorteerder, maar wat gebeurt er nadien? Slechts een klein percentage van al het afval wordt daadwerkelijk gerecycleerd. De rest wordt gestort of gewoon verbrand. Intussen eten, drinken én ademen we plastic. Dat is gewoon niet gezond.”
Heb je nog ideeën om nog méér mensen op de duurzame kar te doen springen?
Ineke: “Mijn bord ligt nu al behoorlijk vol met Mei Plasticvrij en de Billie Cup. Achter de schermen zit ik ook regelmatig samen met andere spelers. Ik blijf gewoon mijn ding doen, en samen met honderden anderen die elk op hun eigen manier van de wereld een mooiere plek proberen te maken, zetten we stappen vooruit.”
Je bent naast al je duurzame projecten ook mama. Op welke manier betrek je jouw kinderen bij deze mindset?
Ineke: “Mijn kinderen leven met mijn regels, in huis dan toch. In de badkamer vind je geen plastic, in de koelkast geen frisdranken en in de voorraadkast geen flessen water. Ik zeg wel altijd dat ik het niet alleen voor mezelf doe maar ook voor hen, en voor de toekomst van hun eigen kinderen. Mijn dochter is helemaal mee, mijn zoon durft soms nog thuiskomen met een flesje frisdrank. Al was hij onlangs ook verontwaardigd dat ze op een fuif wegwerpbekers gebruikten in plaats van herbruikbare cups (lacht). Ik vind het belangrijk dat ze hun eigen keuzes maken. Buitenshuis doen ze dus wat ze willen.”
Trek je de lijn ook door naar andere aspecten, zoals je energieconsumptie?
Ineke: “Absoluut! De lichten doven als je een kamer verlaat, de verwarming niet continu laten draaien, de stekkers uittrekken van apparaten die niet gebruikt worden, niet te lang douchen, de wasmachine pas opzetten als die helemaal vol zit, alleen maar kraanwater drinken, zoveel mogelijk de fiets nemen … Ik ben ook een héél slechte consument: ik koop alleen maar dingen die ik écht nodig heb.”
En tot slot: wat zijn jouw ultieme bespaartips?
Ineke: “Consuminderen! Als je iets koopt, stel jezelf dan de vraag of je het wel echt nodig hebt. Koop ook zo min mogelijk bewerkt voedsel. Verse groenten en fruit, da’s gezond en goed voor het milieu. En tot slot: drink kraantjeswater. Het is perfect drinkbaar, dus doe het gewoon. Het is niet alleen goed voor je portemonnee, je hoeft ook niet meer te zeulen met flessen. Win-win!”