De verschilmakers #21: Marten van More Circular

In een afgebladerd stukje pleisterwerk ziet Marten van Leeuwen een prachtige designlamp. Met zijn bedrijf More Circular tovert hij bouwafval om in fraaie producten die niet alleen lief zijn voor het milieu, maar ook voor je interieur. Hoog tijd voor een interview met deze Verschilmaker.

More Circular Design gelooft dat ‘produceren en consumeren’ niet de oplossing is voor een duurzame levensstijl. Leg je dat eens uit? 

Marten: “Mensen hebben een grote drive om duurzamer te leven en het met minder te doen. Simpelweg omdat we weten dat produceren en consumeren een negatieve impact hebben op het milieu. Denk maar aan luchtvervuiling of grondstoffen die uitgeput geraken. Maar minder produceren en consumeren is niet de oplossing. Wat is het grote probleem? Nu ligt de focus vooral – of alleen maar – op de winst, en daar knelt het schoentje. Als de productieprocessen en het ontwerp van producten verandert zodat die beter zijn voor het milieu, dan moeten we juist meer produceren op die manier.”

Verschilmakers More Circular

Je hebt een achtergrond als ingenieur, maar tegenwoordig ben je vooral bezig met het ontwerpen van knappe designlampen uit bouwafval. Hoe ben je op dat idee gekomen? 

“In Amsterdam, waar ik een aantal jaren heb gewoond, werkte ik voor een bedrijf dat afval verbrandde om energie op te wekken. Maar hoe langer ik daar werkte, hoe meer ik begon in te zien dat het gewoon niet de oplossing was. Het is niet omdat we van afval energie opwekken, dat de samenleving dan juist in elkaar zit, toch? Dus wilde ik, met mijn achtergrond als ingenieur, zoeken naar een manier om van afval een nieuw product te maken. Eerst keek ik waar het meeste afval vandaan kwam, en dat bleek uit de bouwsector te komen. In Nieuw-Zeeland – waar ik ben opgegroeid en het verhaal van More Circular begon – ging het dan vooral om resten gipsplaten die in de container belandden, dus besloot ik daar iets mee te doen. Maar wat? Na een jaar experimenteren had ik de platen kunnen verwerken tot een nieuw, sterk materiaal. In eerste instantie wilde ik het opnieuw als bouwmateriaal verkopen, maar de bedrijven hadden absoluut geen interesse. Dan maar een product dat mensen willen kopen. En zo werden de ‘Archy’-lampen geboren.”

More Circular verschilmakers Luminus

Je werkt voornamelijk met gipsafval, hoe kom je daar eigenlijk aan?

“In Nieuw-Zeeland was dat makkelijk, omdat bijna alle huizen ginds opgetrokken zijn uit houtskelet en er dus ook veel met gipsplaten wordt gewerkt. Maar in België zag ik al snel dat zo’n gipsplaten goed werden gerecycleerd, dus dat was in het begin wat moeilijker. Tot ik zag dat resten pleisterwerk wel gewoon in de vuilnisbak worden gegooid. Nu lever ik emmers aan stukadoors van twee bedrijven die More Circularwilden ondersteunen. Zij vullen die dan met hun afval dat ze anders toch maar zouden weggooien, en ik haal het op. Een win-winsituatie voor iedereen. De bedrijven besparen op hun afval én ze werken op die manier aan hun imago, terwijl het voor ons een makkelijke manier is om aan lokale grondstoffen te geraken. En op die manier wordt het afval ook gered van de afvalberg of de verbrandingsoven.”

More Circular Luminus

Probeer je in het productieproces op andere manieren duurzaam te werken? Bijvoorbeeld op vlak van energieverbruik?

“Absoluut! De energie die we gebruiken is helemaal hernieuwbaar. Zo liggen er heel wat zonnepanelen op het dak van de fabriek in Schilde. De rest van de energie kopen we in als windstroom. Momenteel ben ik ook bezig met het opschalen van de machines, zodat die nog minder verbruiken. Al moet ik toegeven dat we nu al vrij zuinig zijn. Maar eigenlijk is dat niet het belangrijkste, want we hebben al genoeg manieren om aan hernieuwbare energie te geraken. Het gaat vooral om zuinig omspringen met de materialen, en die lokaal aan te kopen.” 

More Circular

Wat zijn je plannen voor de toekomst? Nieuwe producten ontwikkelen bijvoorbeeld? 

“Wat ik echt graag zou willen, is dat andere ontwerpers producten ontwikkelen met het materiaal dat ik maak. Ik wil me nu vooral focussen op het opschalen van het proces, om het dan te kunnen verdelen over verschillende locaties in België en Nederland. Ook belangrijk: het materiaal is recycleerbaar, dus zoek ik naar manieren waarop de mensen hun producten gewoon kunnen terugbrengen, om er dan iets nieuws van te maken. Pas dan is de cirkel helemaal rond.”

Luminus More Circular

We gooien met zijn allen massaal dingen weg. Hoe kunnen wij, als gewone burger, die afvalberg dan doen slinken?

“Mensen vinden het niet leuk om dingen weg te gooien. Ze willen wel vaak nieuwe dingen, maar daar is ook niets mis mee. Het belangrijkste in heel het verhaal is dat mensen vaak niet anders kunnen dan de televisie of de radio weg te gooien. Want als je televisie stuk is, dan ligt de verantwoordelijkheid bij jou om daar iets mee te doen. Het is dus niet aan de gewone burger, maar aan de producent om die verantwoordelijkheid op zich te nemen. Producten moeten zo ontworpen worden dat ze eindeloos gebruikt kunnen worden. Als de producent de eigenaar blijft van een televisie, een radio, een stereo-installatie, dan komt het product terug als het stuk is en dan kunnen zij de materialen hergebruiken. Maar zo werkt het jammer genoeg nog niet. Je kunt natuurlijk wel altijd op zoek gaan naar producenten die wel op die manier werken. Wat we misschien wel met zijn allen kunnen doen, is composteren. Voedselverspilling is vandaag de dag nog altijd een gigantisch groot probleem. Overal rijden vrachtwagens rond om ons afval op te halen. En dat is zonde. Dus als we allemaal een composthoop maken, dan besparen we op dat vlak toch ook weer wat.”

Luminus More Circular Verschilmakers

En tot slot: wat is je ultieme circulaire tip voor onze lezers?

“Eerst en vooral: koop een ‘Archy’-lamp (lacht). Nee, zoals eerder gezegd is composteren al een heel goed begin. Daarnaast is producten kopen van lokale bedrijven, die zich bezighouden met die circulaire economie, ook al veel waard. Het vraagt misschien een kleine inspanning, maar het loont. Zeker als we dat met zijn allen doen.”