We weten ondertussen dat onze planeet opwarmt. En we weten ook dat we die problemen enkel kunnen tegengaan door onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Daar moet iedereen zijn steentje aan bijdragen: overheden, bedrijven en wijzelf. Met deze slimme gewoonten kan jij thuis je ecologische voetafdruk stevig verkleinen.
Wat is je ecologische voetafdruk precies?
Je ecologische voetafdruk is de oppervlakte die je nodig hebt om aan jouw levensstijl te voldoen én de daarbij horende afvalproductie te verwerken. Die van de gemiddelde Belg is 5,1 hectare. Dat klinkt misschien niet decadent, maar als iedereen zou leven zoals wij zouden we meer dan één aardbol nodig hebben. De beschikbare oppervlakte voor iedere persoon op aarde is slechts 1,8 hectare. Er zijn gelukkig verschillende dingen die jij kan doen om dichter bij dat getal te komen.
Hieronder vind je een lijst met de belangrijkste CO₂-uitstoters in volgorde van belangrijkheid, waar je zelf ook invloed op hebt:
| Sector | % van CO₂-uitstoot | Voorbeelden van concrete acties in het dagelijks leven |
| Industrie | 45% | Intelligent consumeren: goed nadenken vooraleer je iets koopt of je het wel echt (nieuw) nodig hebt |
| Transport | 21,5% | Kiezen voor de fiets, lange vliegreizen vermijden |
| Verwarming | 20,2% | Je woning goed isoleren, je thermostaat een graad lager zetten |
| Landbouw | 11,1% | Minder vlees eten |
| Afval en andere | 1,8% | Een composthoop maken |
Ontdek nog meer in detail wat jij kan doen op vlak van:
Duurzaam wonen
De meeste CO₂-uitstoot creëren we in en rond onze woning. Daar liggen dus nog heel wat kansen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen, zowel in de vorm van grote als kleine ingrepen.
- Goede isolatie
Een derde van de CO₂-uitstoot in ons land is gelinkt aan slecht geïsoleerde woningen. Dakisolatie, dubbele beglazing of spouwmuurisolatie zijn de belangrijkste ingrepen, die erg veel voordelen opleveren. Maar ook radiatorfolie kan al een verschil maken om de temperatuur in huis stabiel te houden en minder te verwarmen.
- Groene energie
Investeer in hernieuwbare energie. Je kan zonnepanelen installeren op het dak en blijven kiezen voor een groene energieleverancier, zoals Luminus. Groene energie maakt een enorm verschil, maar onthoud wel dat ook deze energiebronnen niet 100% CO₂-vrij zijn. Je zal dus altijd nog een klein beetje vervuilen wanneer je energie gebruikt. Wil je ook op dat vlak zuiniger leven? Met deze tips voor energie besparen in huis dring jij je uitstoot én je energierekening terug.
- Dagelijkse ingrepen
Gebruik spaarlampen of een spaardoucheknop. Schakel je apparaten en het licht consequent uit. Let op je plasticaankoop, door bijvoorbeeld water van de kraan te drinken in plaats van flessen te kopen.
- Online impact
Ook in je online gedrag kan je een verschil maken. Datacenters van internetbedrijven stoten samen namelijk evenveel uit als de hele vliegindustrie. Vooral videostreaming blijkt een grote slokop, dus houd dit in het achterhoofd als je nog eens een video post of een online bestelling plaatst. Ook met onze massale online-aankopen creëren we heel wat onnodige vervuiling door transport. Je ecologische voetafdruk verkleinen kan dus ook door bewuster en lokaler te winkelen. Het milieu en de ondernemers zullen je dankbaar zijn.
Ecologisch vervoer
- Dagelijks vervoer
Kleine trajecten leg je natuurlijk liefst zo veel mogelijk af met de fiets of te voet. Dat is milieuvriendelijk, maar ook gezond en aangenaam. Daarnaast kies je waar mogelijk best voor het openbaar vervoer of autodelen. Daar bestaan ondertussen ook verschillende organisaties voor zoals Cambio, Poppy, etc. Als je geen eigen auto hebt, kweek je namelijk de goede gewoonte om die alleen te gebruiken als het echt nodig is.
- Elektrische wagen
Heb je toch nood aan een eigen wagen? Kijk bij je volgende auto-aankoop dan eens naar het gamma elektrische en hybride voertuigen. Die worden steeds toegankelijker en hun prijs zakt jaar na jaar. Hybride wagens stoten bovendien ook minder CO₂, stikstofoxiden en fijnstof uit. Interesse in een elektrische wagen? Ontdek hier alle voor- en nadelen of download ons gratis e-book.
- Vakantievervoer
Autovakanties zijn trouwens een fijn alternatief voor vliegreizen, want die hebben een nog veel grotere impact op onze afdruk. Een ondernemer die bijvoorbeeld één keer op en af vliegt naar Silicon Valley stoot 4 ton CO₂ uit. Dat is bijna de helft van wat een Belg jaarlijks gemiddeld uitstoot! Ga dus eens dichter bij huis op vakantie en kies voor de trein of de boot. En vergeet je woning niet energiezuinig achter te laten, zodat die in de tussentijd ook niet te veel uitstoot.
Slimme eetgewoonten
De inhoud van je koelkast heeft een grote invloed op de grootte van jouw ecologische voetafdruk. Denk bijvoorbeeld aan een potje yoghurt: in je ecologische voetafdruk zit niet alleen de oppervlakte verrekend voor de fabriek die het produceert en de instantie die het afval verwerkt. Ook de ruimte die de melkkoeienboerderij inneemt en al het land dat nodig is om die koeien van water en voer te voorzien, wordt meegerekend. Door een paar eetgewoontes aan te passen, kan je dus makkelijk je ecologische voetafdruk verkleinen.
- Vegetariër voor altijd/één dag
Koeien scheiden niet alleen grote hoeveelheden methaan af. Net als voor andere dieren die op ons menu staan, wordt voor hun voeding veel land ontbost. Vlees uit je dieet schrappen, is dus een goede manier om je ecologische voetafdruk te verkleinen. Dat geldt trouwens ook voor melkproducten, maar er bestaan ondertussen gelukkig heel wat plantaardige alternatieven. Je vindt er vast eentje naar jouw smaak.
Vind je dat iets te radicaal? Eén dag per week vegetarisch eten maakt ook al een enorm verschil. En kies op vleesdagen voor een stukje kip, want dat is het minst vervuilende vlees.
- Eet lokaal
Zo vermijd je het transport tussen boer en bord en de CO₂-uitstoot die daarmee gepaard gaat. Let op: dit geldt vooral voor groenten en fruit die goed gedijen in het Belgische klimaat, zoals maïs, prei en appels. Exotische vruchten, zoals sinaasappels, koop je liever niet als ze in België zijn geteeld, want de vervuiling van het transport van Spanje naar hier weegt niet op tegen de vervuiling van de Belgische serres die dag en nacht draaien om deze vruchten hier te kunnen kweken. Eigenlijk kies je best zo weinig mogelijk voor exoten en eet je beter seizoensgebonden. Ook zo vermijd je onnodige transportvervuiling.
Biologische producten hebben op dit vlak meestal een streepje voor. Bovendien worden die niet behandeld met vervuilende pesticiden, wat doorgaans wel het geval is voor niet-biologische fruit en groenten.
- Leve de koffiekop
Koffiedrinken is voor velen een dagelijkse gewoonte. We willen bovendien ook alleen de beste koffie, op de beste manier klaargemaakt. Waarom zouden we hem dan drinken uit smakeloze plastic of kartonnen bekers? Gebruik dus steeds een echte mok voor een betere smaak én een kleinere afvalberg. Zelfs bij Starbucks kan je daarvoor kiezen.
- Vries niet te diep
Een diepvrieskast vreet energie. Wist je dat 2 millimeter ijs al goed is voor 10 procent méér verbruikte energie? Probeer hem dus regelmatig te ontdooien of het ijs te verwijderen en stop hem daarna weer lekker vol om ijsvorming tegen te gaan.
De optimale temperatuur voor een diepvriezer is -18 °C, lager is absoluut niet nodig. Elke graad lager staat gelijk aan 5% extra verbruik. Trouwens: diepvriesproducten laten ontdooien in de koelkast geeft die koelkast gratis koeling. Beide koeltoestellen verbruiken bovendien minder in een frissere ruimte dan in een warme ruimte.
Groene lifestylekeuzes
- Duurzame kledij
De mode-industrie is een van de grootste vervuilers ter wereld. Blijf daarom weg van fast fashion en speur de tweedehandswinkels af naar unieke stuks. Heb je een gaatje in je trui of mis je een knoop? Gooi het kledingstuk dan niet weg, maar probeer het eerst te herstellen. Of ga langs bij een retouchezaak.
Ga je toch liever naar een gewone kledingwinkel? Kies dan voor kledingstukken die minstens 50% natuurlijke stofvezels bevatten, zoals (bio)katoen, wol of linnen. Was ze met wasmiddelen op plantaardige basis en laat vervuilende wasverzachter zo veel mogelijk achterwege.
- Koop tweedehands
In de kringloopwinkel, op rommelmarkten of op tweedehandssites kan je fantastische kleren, handtassen, sieraden, speelgoed of meubels op de kop tikken. Op die manier krijgen spullen een tweede (of zelfs derde of vierde) leven en moeten ze niet naar de vuilnisbelt. Plus je kan er een heerlijke vintage look mee creëren.
- Print slim, print niet
De zuinigste manier van afdrukken is natuurlijk niets printen. Als het toch nodig is, gebruik je best gerecyclede inktcartridges met enkel zwarte inkt. De meeste printers bieden de mogelijkheid om dubbelzijdig af te drukken: dit spaart papier en dus bomen. Afdrukken in concept- of draftmodus kan veel dure inkt besparen. Hetzelfde geldt voor het gebruik van een zuinig lettertype.
Je ecologische voetafdruk verkleinen lijkt een hele uitdaging, maar in feite is het niet zo moeilijk. Met een selectie van bovengenoemde ingrepen maak je al een mooi verschil.